0x Protocol (ZRX) là gì?

Phân tích chi tiết

1. Mục đích và Giá trị mang lại

0x giải quyết vấn đề thanh khoản phân mảnh trong thị trường phi tập trung bằng cách tổng hợp các nguồn thanh khoản như AMM (nhà tạo lập thị trường tự động) và sổ lệnh trên hơn 16 chuỗi khối, bao gồm Ethereum, Solana và Monad. Giao thức này cho phép các nhà phát triển tích hợp chức năng hoán đổi token vào ứng dụng chỉ với vài dòng mã, giảm sự phụ thuộc vào các bên trung gian tập trung. Tính đến nay, đã có hơn 200 tỷ USD khối lượng giao dịch được xử lý (0x Explorer).

2. Công nghệ và Kiến trúc

Giao thức sử dụng hệ thống kết hợp: các lệnh giao dịch được phát ngoài chuỗi (giúp giảm tải mạng) và được thanh toán trên chuỗi thông qua hợp đồng thông minh. Cách làm này cân bằng giữa hiệu quả và bảo mật của blockchain. Các nâng cấp gần đây hỗ trợ các loại lệnh phức tạp hơn như RFQ (yêu cầu báo giá), đồng thời tổng hợp thanh khoản từ cả AMM và sổ lệnh giới hạn tập trung (CLOB), điều hiếm thấy trong lĩnh vực DeFi.

3. Tokenomics và Quản trị

ZRX là token ERC-20 với tổng cung cố định 1 tỷ token. Người nắm giữ token có quyền quản lý các tham số của giao thức, phân bổ quỹ (~139 triệu USD tính đến tháng 11 năm 2025) và quyết định các nâng cấp. Việc staking ZRX cùng với các nhà tạo lập thị trường giúp nhận phần thưởng, tạo sự đồng thuận lợi ích giữa nhà cung cấp thanh khoản và hệ sinh thái.

Kết luận

0x là nền tảng cơ sở cho giao dịch phi tập trung, kết hợp tổng hợp thanh khoản đa chuỗi với quản trị dựa trên cộng đồng. Khi các hệ sinh thái blockchain ngày càng phát triển, 0x sẽ cần thích ứng hạ tầng để duy trì khả năng tương tác và đổi mới hướng đến người dùng.