Sözlük

Merkeziyetsiz Otonom İlk Token Arzı (DAO)

Moderate

ICO sürecine yönetişim modeli getiren ve belirli koşullar sağlandığında destekçilerin fonlarını geri almak için oy kullanabilmelerine izin veren, merkeziyetsiz finansman yöntemlerindendir.

Merkeziyetsiz Otonom İlk Token Arzı (DAO) Nedir?

Ethereum (ETH) projesinin geliştiricisi Vitalik Buterin tarafından 2018 yılında önerilen bu sistem, herkesin kendinden sonraki yatırımcıya güven duymasını sağlamak ve toplanan fonların dağıtımı konusunda daha fazla kontrol elde edilmesi için Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon (DAO) ve İlk Token Arzı (ICO) modellerindeki fikirleri birleştirir.
ICO, kripto para sektörüne özgü yeni kripto varlıkların geliştirilmesi ve pazarlanması için fon toplama yöntemidir. Finansman arayışı içinde olan geliştiriciler, ICO projesi süresince kripto varlıklarının toplam arzının bir kısmını halka satar. Genellikle, ulaşılması gereken finansman hedefi için esnek bir üst sınır vardır. Bu hedefe ulaşılmazsa, kampanya başarısız sayılır ve toplanan fonlar katkıda bulunanlara iade edilir.

Öte yandan belirlenen üst sınıra ulaşılması durumunda geliştiriciler, ICO dönemi biter bitmez hedefin üzerinde toplanmış olan tüm fonlara tam erişim hakkı elde eder. Süreç tamamlandıktan sonra gelirlerin ne şekilde kullanılacağına dair karar verme yetkisi projenin arkasındaki merkezi ekibin eline geçer. Haliyle bu modelin kötü sonuçlara yol açma ihtimali bulunur.

ICO etkinliği düzenleyen geliştirici ekipler, bazen ürünlerini belirlenen süre içinde bitiremez ve vaporware ismi verilen durum gerçekleşir. Daha da kötüsü bazı ICO projeleri, hiçbir şekilde geliştirme sürecine girmeden tamamen dolandırıcılık modeline dönüşebilir. ICO alanında düzenleme söz konusu olmadığı için fonların geri ödenmesine dair çok az seçenek vardır, hatta hiç bulunmayabilir. Bir başka deyişle yatırımcılar, geliştiricilerin etik kurallara uygun hareket etmesine güvenmek zorundadır.

Buterin tarafından sunulan DAICO konsepti, ICO projesiyle elde edilen gelirin merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO) akıllı sözleşmesine kilitlenmesini ve DAO yönetimini projeye destek veren yatırımcıların kontrolüne vermeyi öneriyor.

Yatırım toplama etkinliği sona erdikten sonra fonlar tek seferde kullanıma açılmaz. Bunun yerine, yatırımcılar tarafından oylanan ve "musluk değişkeni (tap variable)" adı verilen oranda serbest bırakılır. Dahası, geliştirme ekibi projeyi bitiremezse yatırımcılar, henüz kilidi açılmamış fonların kendilerine geri ödenmesi için oy kullanabilir.

DAICO nispeten yeni ve henüz geçerliliği kanıtlanmamış kavramdır. Ancak teoride, ICO fonlarının yönetimini daha demokratik hale getirmesi ve yatırımcıları belli bir seviyeye kadar dolandırıcılıktan koruması beklenir.