CBDC; hükümet düzenlemeleri veya yasalarına bağlı olan bir merkez bankası tarafından üretilen dijital para anlamına geliyor.
Merkez bankaları tarafından üretilen dijital itibari (fiat) para birimlerine CBDC, yani merkez bankası dijital para birimi deniyor.
Mart 2022 itibarıyla önce Bahamalar, daha sonra Nijerya ve Doğu Karayipler Birliği olmak üzere sadece birkaç bölgede CBDC aktif biçimde kullanılıyor. Çin Merkez Bankasının dijital para ve elektronik ödeme sisteminde (DCEP) kullanıldığı gibi bu para birimleri, genellikle Kavram İspatı (Proof of Concept) altyapısını tercih ediyor. Uruguay'ın e-pesosu da aynı şekilde…
Bununla birlikte CBDC modelleri, üçüncü parti ödeme hizmet sağlayıcılarına güvenme zorunluluğunu ortadan kaldırarak itibari paraya kıyasla birçok işlem avantajı sunabilir. CBDC ayrıca, hükümetin dolaşım konusunda daha fazla kontrol elde etmesini ve para politikasını daha verimli biçimde uygulamasını sağlayabilir.
Yakın zaman önce Fed, CBDC projelerinin faydalarına dikkat çeken bir rapor yayımladı. Avantajlar arasında, CBDC'lerin düşük maliyetli ve hızlı olması sayesinde, var olan sınır ötesi ödeme sistemlerinin yerine geçme potansiyeline vurgu yapıldı. Ancak, bunu başarmak için yüksek düzeyde küresel iş birliği gerekli. Raporda ayrıca, CBDC'lerin kredi ve likidite riskinden arındırılmış kağıt para kullanımının azaltılmasına yardımcı olabileceği de belirtildi.
CBDC, ülkenin yetkili para otoritesi tarafından üretiliyor ve aynı otorite tarafından düzenleniyor. Haliyle bu yapı, kripto para birimlerinin sahip olduğu temel fikirle taban tabana zıt.
CBDC'ler genellikle hesap tabanlı ve token tabanlı olmak üzere iki tasarıma sahip. Dünya genelindeki merkez bankaları erişim, gizlilik ve dağıtım yöntemi dahil olmak üzere CBDC'lerin belirli özelliklerinden taviz vermemek durumunda. Bunun nedeni, CBDC'lerin tamamen geleneksel para birimlerinin yörüngesinde kalma zorunluluğu. Yani tüm kullanıcılar tarafından kolayca erişilebilir olmalılar. Ayrıca işlem yapmayı zorlaştırmayacak biçimde karmaşıklıktan uzak kalmalılar.
Adından da anlaşılacağı üzere hesap tabanlı CBDC, banka hesabı sahiplerinin kimliğine dayanıyor. Bu nedenle hesap tabanlı CBDC kullanırken hesaba erişmek için dijital kimlik gerekli. Geleneksel yöntemlerde olduğu gibi aracı banka ile sürekli ilişki içinde kalınması gerektiğinden çok tercih edilmiyor. Bir transfer yapıldığında, göndericinin CBDC hesabı borçlandırılıp alıcının hesabına alacak kaydedilecek biçimde, her ödeme banka tarafından ayrı ayrı işleniyor. Banka hesapları, ödeme sisteminde yer alan her kullanıcıyı benzersiz biçimde doğrulamak adına, muhataplara ait kimlik verilerini kontrol etmek için gelişmiş sistemlere ihtiyaç duyuyor.
Join the thousands already learning crypto!