Stake Etme

Staking Nedir?

Staking Nasıl Çalışıyor?

Kripto para stake etme modeli, bankalardaki normal tasarruf hesaplarına benzer biçimde çalışır. Kripto paralar sisteme kilitlenir ve yatırılan ana para üzerinden getiri elde edilir. Kripto para birimi ne kadar süre kilitli kalırsa, karşılığında alınacak tutar da o kadar çok olur. Stake edilen tutar, gerçekleşen işlemlerde konsensüs kurulmasını sağlayarak blockchain ağını güvenceye alır.

Kripto stake etmek için üç ana yaklaşım vardır:

• Merkezi Borsada Stake Etmek: Stake etmenin en basit yoludur. Hemen her merkezi borsa (CEX), stake hizmeti sunar. Kullanıcının stake etmesi için gereken tüm işlemler borsa tarafından halledilir. Bu modelde kullanıcılar, kendi düğümünü (node) çalıştırmaya kıyasla daha düşük gelir elde eder. Ancak çok daha kullanışlıdır.
• Kendi Düğümünü Çalıştırmak: Tüm hisse ispatı blockchain modellerinde kendi düğümünü çalıştırma seçeneği bulunur. Bazı blockchain ağlarında tam düğüm (full node) çalıştırmak için diğerlerine kıyasla daha yüksek donanım ihtiyacı söz konusudur. Tam düğüm çalıştırılarak zincirin güvenliğine doğrudan katkıda bulunmak ve yüksek verim elde etmek mümkün olur. Kendi düğümünü yönetmek, teknik açıdan varlığı merkezi borsaya veya başka düğüme devretmekten daha zor olabilir.
• Hisse Devri: Yetkilendirilmiş Hisse İspatı (Delegated Proof of Stake) modelinde, kullanıcı adına teknik işleri halleden düğüm operatörü üzerinden stake edilir. Hisseler devredilmiş olsa da kullanıcı stake ettiği tutar üzerinden getiri elde eder. Bu seçeneğin riskli yanı, hissenin kesilmesine neden olmayacak ve cezaya maruz kalmayacak dürüst bir düğüm operatörü bulmaktır.

Hangi Kripto Paralar Stake Edilebilir?

Hisse ispatı konsensüs mekanizması üzerinde çalışan çoğu kripto para birimi stake edilebilir. En popüler örneklerden bazıları şunlar:

• Ethereum
• BNB
• Chainlink
• Avalanche
• Polygon
• Polkadot
• Solana
• Cosmos
• Cardano

Stake Ederek Kripto Para Kaybedilebilir mi?

Stake etmenin belli başlı riskleri vardır. En sık karşılaşılan risk çeşidi "slashing", yani kesintiye uğramaktır. Yönetilen düğüm, işlemleri uygun biçimde doğrulamazsa hissesi üzerinden ceza alabilir. Borsa aracılığıyla stake edildiğinde veya kişisel düğüm düzgün biçimde çalıştırıldığında böyle bir risk yaşanmaz. Normal şartlarda dürüst bir düğüm bulmak kolaydır, ancak yine de risklerin farkında olmak gerekir.

Diğer bir risk faktörü de, stake edilen varlıkların kilitli kaldığı süre içinde piyasada değer kaybetmesidir. Bazı kripto para birimleri ve stake hizmeti sağlayıcıları, önceden belirlenmiş bir staking dönemi seçme şartı koşar. Kilitli varlık süre dolmadan çekilemez. Kripto para fiyatları çok değişken olduğu için stake etme döneminin sonunda daha fazla coin sahibi olunsa bile paranın toplam değeri daha düşük kalabilir. Kilitleme süresi dolmadan varlıkları çekme seçeneği bulunsa da, bunun karşılığında ağır ceza ödenir. Bu nedenle ihtiyaç duymadığınız tutar ölçeğinde stake etmek tavsiye edilir.

Stake Etmeye En Uygun Kripto Para Hangisi?

Stake etme konusunda en iyi kripto para yoktur. Stake etme konusunda en iyi kripto para diye bir durum yoktur. Stake etme işleminin kârlılığı aşağıdaki faktörlere bağlıdır:

• Kilitleme Süresi: Kripto para birimleri ne kadar uzun süre kilitli kalırsa, o kadar yüksek getiri elde edilir. Ancak token uzun süre stake edilirse esneklikten ödün verilmiş olur.
• Yatırım Miktarı: Ne kadar çok stake edilirse getiri de o kadar düşük olur. Ancak, stake edilen miktar ne kadar çoksa, nominal getiri de o kadar yüksek olacaktır.
• Coin Fiyatındaki Oynaklık: Bazı kripto paraların fiyatı diğerlerinden daha değişkendir. Kripto para birimlerinin fiyat oynaklığını tahmin etmek imkansızdır. Bu nedenle stake etmek için kendinizi en rahat hissedeceğiniz varlıkları seçmelisiniz.

Kripto Para Stake Etmek Vergilendiriliyor mu?

Kripto para birimini stake havuzuna kilitlemek veya kendi düğümünü çalıştırmak vergiye tabi değildir. Staking ödüllerinin gelir vergisine tabi olup olmadığı konusu ise belirsizdir. Kripto staking yaparak elde edilen ilave tokenleri satmak, vergiye tabi bir olay olarak kabul edilir ve sermaye kazançları vergisine tabi olacaktır. Güvende olmak istiyorsanız, stake ödüllerini hem almayı hem de satmayı vergiye tabi olay şeklinde düşünmeli ve buna göre beyan etmelisiniz.

Kripto Stake Etmenin Artı ve Eksileri Neler?

Kripto stake etmek, kolay ve rahat biçimde yeni kripto para edinmek anlamına gelir. İşte, kripto stake etmenin pozitif yanları:

• Yeni Kripto Para Kazanma: Mevcut kripto para birikimi üzerinden stake ederek yeni kripto para kazanılabilir.
• Blockchain Ağını Güvenli Kılma: Stake edilen kripto para ile blockchain güvenliği sağlanır ve bu durum coin'in değerini artırır.
• Token Değerini Artırma: Stake edilen kripto paralar dolaşımda değildir ve mevcut arzı azaltır. Bu durum, talebin arttığı dönemlerde kripto para biriminin fiyatını artırmaya yardımcı olabilir.

Kripto para stake etmenin dezavantajları arasında fiyat oynaklığı ve likiditeden uzaklaşma yer alır. İşte, kripto stake etmenin eksileri:

• Stake Edilen Kripto Para Değer Kaybedebilir: Kripto para fiyatları son derece oynak olduğundan, stake edilen kripto paraların değeri stake ödülleriyle elde edilenden daha fazla düşerse para kaybedilebilir.
• Stake İşlemi Bozulamayabilir: Bazı kripto para birimleri ve hizmet sağlayıcılar stake etme işlemi geri alınırken ceza uygulayabilir. Genellikle önceden belirlenmiş süreden önce stake geri alınamaz.
• Kripto Vergileri: Stake ederek gelir elde etmek vergilendirmeye tabidir. Dolayısıyla kâr marjı, açıklanan stake ödülünden daha düşük olacaktır. Stake etmek için kripto para ve hizmet sağlayıcı seçerken bunları aklınızda bulundurmalısınız.