Uzun zamandır beklenen Ethereum Merge sürecine gün sayılırken, ETH PoW zincirinin çatallanmasıyla ilgili yeni gelişmeler ortaya çıktı. Peki, bu tam olarak ne anlama geliyor?
15 Eylül 2022 itibarıyla gerçekleşmesi planlanan, Ethereum Merge süreciyle ilgili detayları masaya yatırdık. Son gelişmelere göre, birçok potansiyel yenilik bizleri bekliyor. Üçüncü ve son Ethereum testnet'i olan Goerli, hisse ispatı (PoS) konsensüs mekanizmasıyla başarılı biçimde entegre oldu.
Gelgelelim, Ethereum'un PoS algoritmasına geçişinin yanı sıra Tron kurucusu Justin Sun ve önde gelen Ethereum madencisi olan Chandler Guo tarafından desteklenen iş ispatı (PoW) zincirinin geleceği hakkında çeşitli spekülasyonlar ortaya çıktı.
Haliyle şu soru gündeme geldi: The Merge sonrası, biri iş ispatı ve diğeri hisse ispatı olmak üzere iki Ethereum zinciri ortaya çıkarsa ne olur?
Elbette, "ETH ve ETC olmak üzere zaten iki Ethereum zinciri yok mu?" diye sorabilirsiniz. Haliyle üçüncü bir zincir mi oluşacak?
Ethereum ağında neler yaşandığını açıklamanın zamanı geldiğini düşünüyoruz ve bu makalede şunları açıklığa kavuşturacağız:
- Merge sırasında neler yaşanacak?
- ETHPoW tam olarak ne anlama geliyor?
- ETHPoW sisteminin sorunları neler?
- ETHPoW ile nasıl kâr edilebilir?
The Merge Sırasında Ne Yaşanacak?
Merge, yani birleştirme süreci, farklı makalelerde sayısız defa ele alındı. Dilerseniz, Ethereum Merge sürecini kısaca özetleyelim:
- Merge, Ethereum'un iş ispatından hisse ispatına geçişi anlamına geliyor. Biz bu yazıyı hazırlarken hedeflenen tarih 15 Eylül olarak açıklanmıştı.
- Mevcut mainnet (PoW) ile Beacon Chain (PoS) isimli testnet, yeni Ethereum blockchain (PoS) üzerinde birleşecek. Zincirin ağ genelindeki durumunu senkronize eden konsensüs katmanı ve akıllı sözleşme etkileşimlerini işleyen bir de yürütme katmanına sahip olacak.
- Bu süreçte işlem çıktısı ve Gas ücreti açısından iyileşme olmayacak.
- Stake edilen ETH birikimlerinin kilidi, birleştirme işleminden 6 ila 12 ay sonra açılacak ve varlıklar çekilebilecek.
- Ethereum'un üretim oranı yüzde 90 oranında azalacak.
- PoW sisteminden ayrılan ETH "daha çevre dostu" hale gelecek. Arthur Hayes gibi bazı yatırımcılar bu gelişmenin, kurumların ETH alması ve stake etmesine vesile olacağına inanıyor. Muhtemelen fiyat da yukarı çıkacak.
Geçiş sürecinde kafa karıştırıcı birçok konu var, ancak bu yazı, bilmeniz gerekenlerin özetini sunuyor. Derinlemesine Ethereum 2.0 incelememizde daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz, ancak Ethereum Foundation tarafından "Ethereum 2.0" terminolojisinden vazgeçildiğini belirtmeliyiz.
Birleşme Sonrası ETH Madencilerine Ne Olacak?
Mevcut ETH madencileri açısından birkaç seçenek söz konusu. Bunlardan ilki, Vitalik tarafından "oldukça iyi bir zincir" şeklinde tanımlanan Ethereum Classic ve tıpkı onun gibi GPU kullanılarak madenciliği yapılabilen iş ispatı kripto para birimi Ravencoin. Madenciler dilerlerse, makine öğrenimi veya render ağları gibi yoğun biçimde GPU gücü kullanan projelere donanımlarını yönlendirebilir. Bunlara ek olarak, yakın zaman önce yeni bir seçenekten bahsedildi: madencilerin operasyonlarına devam etmelerini sağlayacak iş ispatı tabanlı Ethereum ağının yeni çatalı (fork).
ETH PoW Nedir?
Ethereum ağı tamamen PoS altyapısına yönelirken bu fikir nereden çıktı? ETHPoW tam olarak nedir?
Şimdi bir düşünelim, yeni konsensüs mekanizmasına geçişten kimler rahatsız olabilir? Mesela, iş ispatı altyapısını gerçekten seven ve bu altyapı için kesenin ağzını açıp yüklü miktarda yatırım yapmış olanlar.
Bunlar elbette madenciler…
Messari verilerine göre, yaklaşık 19 milyar dolarlık Ethereum madencilik sektörü ve madencilik donanımları, Merge ile birlikte işe yaramaz hale gelecek. Doğal olarak Ethereum madencileri, donanımlarını farklı platformlarda çalıştırmayı hedefliyor. Vitalik Buterin, DAO Hack olayından sonra mevcut zincirin yollarını ayırdığı "orijinal" Ethereum olan Ethereum Classic ağına geçmeleri önerisinde bulundu.
Ancak madenciler bunu uygulamayı düşünmüyor. En azından şimdilik. Bunun yerine, hisse ispatına geçecek mevcut zincirden sert çatallanmayla (hard fork) ayrılacak EthereumPoW fikrine odaklanıyorlar:
Plan gerçeğe dönüşürse EthereumPoW, çatalın çatalı olacak. Ortaya üç farklı Ethereum zincirinin çıkması yeterince kafa karıştırıcı. Üstelik EthereumPoW, birçok sorunu da beraberinde getirebilir.
ETH PoW Çatalının Olası Sorunları Neler?
Sert çatallanma, blockchain yapısını iki ayrı zincire bölen bir işlem. Bu durumda ETH PoW ve hisse ispatıyla çalışan ETH ortaya çıkacak. Çatallanmayla birlikte, tüm NFT ve yerel kripto para birimlerinden iki tane oluşması söz konusu. DApp protokollerindeki likidite bile kopyalanacak. Yani çatallanma öncesi elinizde 10 ETH, 10 bin USDC ve likidite sağlayıcı pozisyonu olduğunu varsayarsak, çatallanma sonrası her iki zincirde de aynı varlıklara sahip olacaksınız.
Peki bu durum ETH PoW ile birlikte toplam birikimimizin ikiye katlanacağı anlamına mı geliyor?
Keşke bu kadar kolay olsaydı.
Dilediğiniz ağı çoğaltabilirsiniz ama değerini ikiye katlayamazsınız. Wikipedia'nın kopyasını çıkarırsanız, tüm bilgilere sahip olursunuz; veri ekleyen ve düzenleme yapan kişilere değil. Benzer şekilde Ethereum ağında oluşacak PoW çatalı, geliştirici ve topluluk sahibi olmayacak. Daha da önemlisi, taahhütlerini yerine getirecek DApp ve stablecoin sağlayıcıları içermeyecek.
Bir başka deyişle, ETH PoW üzerinde bulunan stablecoin'ler anında sıfıra inecek. Para piyasalarındaki LP pozisyonlarınızın ETHPoW ağındaki kripto para karşılığı değersiz olacak. Oracle'lar Ethereum PoW'u değil, Ethereum üzerindeki DeFi protokollerini destekleyecek. Yani Ethereum PoW üzerindeki DeFi ölü doğacak.
Bunlara ek olarak, Ethereum PoW ile ilgili iki mini minnacık sorun var.
İlk olarak, ETHPoW kripto para biriminin, en azından başlangıç aşamasında bir miktar değeri olacak. Çatallanma sürecini, ETH sahiplerine airdrop ile ETHPoW coin dağıtılması gibi düşünün. Yüksek ihtimalle bot'lar, ETHPoW üzerindeki tüm likidite havuzlarını anında boşaltacak ve ekosistemdeki tüm değer de ortadan kalkacak.
Bazı madenciler, hain planlarını bireysel satışlar aracılığıyla şüphe uyandırmayacak biçimde uygulamaya geçirmek için ETHPoW'un arkasında duruyor (buna daha önce de şahit olduk):
Şu işe bakın ki, yakında BitMEX alım satım için ETHPoW tokenini listeleyecek.
İkinci olarak, hazırlanan planlar kripto sektörünün çirkin yüzünü yine gün ışığına çıkarıyor. Kişisel çıkar uğruna, bilgisiz yatırımcıları kullanarak çıkış dolandırıcılığına hazırlananlar mevcut:
EthereumPoW'un önünde hala zorlu yolu bulunduğu gerçeğini bir kenara bıraksak bile, madenciliği zamanla olanaksız hale getirecek yerleşik zorluk bombasına maruz kalmamak için zinciri tekrar çatallama ihtimali doğabilir.
ETH PoW Sürecinden Kâr Elde Edilebilir mi?
Evet. Aynı zamanda hayır.
Evet, çünkü ETH sahibi kullanıcılar çatallanma sonrası aynı miktarda ETHPoW sahibi olacak. Bu yazının hazırlandığı esnada ETHPoW, Justin Sun tarafından desteklenen Poloniex, Gate.io, MEXC, DigiFinex ve CoinW üzerinde 69 dolar civarında işlem görüyordu.
Birleştirme tamamlandığında bu fiyatlar iyi bir airdrop görevi görebilir, ancak sonrasında keskin fiyat düşüşü beklemelisiniz. Değeri kesinlikle, sırf airdrop fırsatı elde etmek için ETH satın almaya değecek kadar yüksek olmayacak.
Diğer taraftan hayır, çünkü likidite havuzlarındaki likiditeyi temizlemek uzman oyunudur, gündelik DeFi kullanıcısı tarafından denenecek bir yöntem değil.
Uzun süredir beklenen Ethereum'un PoS altyapısına geçişinin bitmeyen öyküsüne yeni bölüm eklenmiş durumda. Merge için biraz daha beklemeliyiz. Haliyle bu son gelişme olmayabilir.
Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
