Bảng thuật ngữ

Tính phi tập trung

Easy

Phi tập trung đề cập đến thuộc tính của một hệ thống trong đó các node hoặc tác nhân sẽ phối hợp làm việc theo kiểu phân tán để đạt được mục tiêu chung.

Tính phi tập trung là gì?

Các tổ chức phi tập trung là những tổ chức không dựa vào một trung tâm quyền lực duy nhất để thực thi các quy tắc và duy trì hoạt động. Thay vào đó, chúng bao gồm nhiều người ra quyết định có cùng mức độ thẩm quyền hoặc tương đương đối với phần còn lại của hệ thống và dựa trên các cơ chế đồng thuận khác nhau để đạt được một kế hoạch hành động chung.
Một tổ chức phi tập trung là một trong hai loại cơ cấu tổ chức chính, loại còn lại là các tổ chức tập trung.

Một ví dụ về hệ thống như vậy sẽ là một doanh nghiệp dựa vào nhượng quyền thương mại để mở rộng, trong đó các cá nhân sẵn sàng được phép mua nhượng quyền, mở chi nhánh công ty của riêng họ và đưa ra các quyết định quản lý độc lập liên quan đến tuyển dụng, tổ chức quy trình làm việc, v.v..

Một ví dụ nổi bật khác về các hệ thống phi tập trung là các loại tiền điện tử như Bitcoin (BTC) và Ethereum (ETH), được hỗ trợ bởi các mạng gồm các node máy tính độc lập đạt được sự đồng thuận thông qua các thuật toán như bằng chứng công việc (PoW) để xử lý và ghi lại tất cả các giao dịch.

Nhờ không dựa vào một cơ quan có thẩm quyền trung tâm, các tổ chức phi tập trung trở nên mạnh mẽ hơn so với các tổ chức tập trung; không giống như hệ thống thứ hai, trong đó một sự cố của thực thể quản lý sẽ vô hiệu hóa toàn bộ tổ chức, các hệ thống phi tập trung tiếp tục hoạt động ngay cả khi một hoặc một số bộ phận trong số chúng ngừng hoạt động. Họ cũng dân chủ hơn và ít bị kiểm duyệt hơn.

Các tổ chức phi tập trung cũng có nhược điểm, chủ yếu xuất phát từ việc thiếu tầm nhìn thống nhất và sự phân chia trách nhiệm rõ ràng. Điều này có xu hướng dẫn đến hiệu quả giảm so với một tổ chức tập trung duy nhất.

Vấn đề này được thể hiện qua thực tế là vào năm 2020, mạng Bitcoin đã tiêu thụ hơn 70 terawatt giờ điện — tương đương với toàn bộ đất nước Chile — mặc dù nó chỉ có thể xử lý khoảng 4 đến 7 giao dịch mỗi giây.