Tasfiye; varlık veya kripto para biriminin itibari para veya eş değerlerine dönüştürülmesi anlamına geliyor.
Tasfiye ya da likidasyon; bir varlık veya
kripto para biriminin itibari para (
fiat) ya da
Tether (USDT) gibi
stablecoin seçeneklerine isteyerek veya
zorunlu olarak dönüştürülmesi anlamına geliyor. Zorla tasfiye, belirli alım satım koşulları karşılandığında otomatik biçimde takasın gerçekleşmesine deniyor. Kripto para ekosisteminde kaldıraçlı pozisyon alan bir yatırımcı, pozisyonun ihtiyaçlarını karşılayamazsa, otomatik marj ticareti yoluyla zorla tasfiyeye maruz kalabilir.
Bilindiği üzere marj ticareti, yatırımcının pozisyonunu artırmak için ödünç aldığı fonların katlarını temsil eden
kaldıraç özelliği içerir. Daha yüksek kaldıraç, daha düşük fiyat aralığında tasfiye yaşanma riski anlamına gelir.
Örneğin, BTC/USDT paritesiyle marj ticareti yapmak istiyorsanız ve yalnızca 50 dolarınız varsa, kalan 450 doları ödünç alarak 10x kaldıraç kullanabilirsiniz. Eğer
Bitcoin yüzde 10 değer kaybederse yatırımınız buhar olacaktır. Daha fazla kayıp söz konusu olursa ödünç alınan fonlar da tükenecektir. Borç veren bu riski almak istemediğinden, fiyat daha fazla düşmeden paylarını telafi etmek için BTC'lerini
USDT'ye çevirecek ve marj ticaretindeki varlıklar tasfiye edilecektir.
Bazı durumlarda zorunlu tasfiye, yatırımcının fiili hissesinin tükenmesi öncesinde gerçekleşir ve bunun için ücret tahsil edilir. Ancak Binance gibi marj ticaret platformları, kullanıcıların kaldıraçlı pozisyon açmadan önce tasfiye tutarını hesaplamalarına olanak tanıyan araçlar sunar. Çoğunlukla tasfiye fiyatı, pozisyon büyüklüğü, kaldıraç miktarı ve hesaptaki bakiyeye bağlıdır.
Marj ticaretinin yanı sıra vadeli işlem piyasasında da tasfiye yaşanabilir.
Öte yandan, yatırımcılar kripto varlıklarını kendi gerekçeleriyle nakde çevirmeye karar verirlerse, buna da gönüllü tasfiye denir.