Ethereum Merge Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Yanlış Bilgiler Çöpe Gidiyor
Tech Deep Dives

Ethereum Merge Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Yanlış Bilgiler Çöpe Gidiyor

Başarıyla tamamlanan Goerli testnet birleştirme işleminin ardından The Merge için tarih netleşti.

Ethereum Merge Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Yanlış Bilgiler Çöpe Gidiyor

İçindekiler

Ethereum mainnet önümüzdeki günlerde büyük değişimden geçecek. Beacon Chain ile mevcut mainnet birleşecek ve kullanılan İş İspatı (Proof of Work, PoW) konsensüs mekanizması yerine tamamen Hisse İspatı (Proof of Stake, PoS) yapısına geçilecek.
Dahası, birleştirme işleminin ardından ölçeklenebilirliği artırmak için parçalama (sharding) ve enerji tüketimini azaltma dahil olmak üzere önemli ağ yükseltmelerinin önü açılacak.

Ek Okuma: ETH Merge Trade Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Son testnet olan Goerli ağında PoS'un başarılı şekilde uygulanmasının ardından birleştirme işlemi için geri sayım başladı. Şu anda verilen tarih 15 Eylül 2022. Kısa süre kalmış olmasına rağmen Ethereum ağındaki bu önemli değişiklikle ilgili birçok soru var.

Daha da önemlisi, birkaç yanlış anlamanın düzeltilmesi gerekiyor. Anlaşılması gereken çok konu var, ancak kapsamlı cevap vermek kolay değil. Bu nedenle, büyük Ethereum gelişmesi hakkında netlik kazandırmak için bu makalede Merge ile ilgili en temel soruları masaya yatıracak, yanlış anlamaları ortadan kaldıracağız.

Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?

Merge Tam Olarak Ne Zaman Gerçekleşecek?

Biz bu yazıyı hazırlarken Merge sürecinin 15 Eylül 2022'de yürürlüğe girmesi planlanıyordu. Ancak, son anda ertelenme ihtimali her zaman var. Zira yıllar boyunca Merge süreci defalarca ertelenmişti.
Birleştirme sürecinde her şeyin beklendiği gibi çalıştığından emin olunması için birkaç testnet uygulanacak. 8 Haziran tarihinde geliştiriciler, en iyi bilinen testnet olan Ropsten ağında birleştirme işlemini tamamladı. Bunu takiben, 6 Temmuz tarihinde büyük aksaklık olmadan Sepolia üzerinde birleştirme yayına girdi.
Üçüncü ve sonuncu testnet Goerli, 11 Ağustos tarihinde birleştirme işlemini başarıyla tamamladı. Goerli testnet üzerindeki birleştirme sırasında, Ethereum destekçilerini memnun edecek biçimde, hiçbir önemli teknik sorun bildirilmedi ve sonuç olarak ETH'nin değeri yüzde 11 arttı.

Ethereum Ağı Merge Sırasında Kesinti Yaşayacak mı?

Önceki ağ yükseltmelerinde olduğu gibi, Ethereum güncellemesinde de ağda kesinti yaşanmayacak. Ağ; yeni blok doğrulamak için kullanılan kümülatif madencilik gücü anlamına gelen gerekli toplam terminal zorluğuna ulaştığında, konsensüs kuralları gereği otomatik biçimde PoW'dan PoS'a geçecek.

Sonuç olarak, Ethereum ağındaki bu işlem sırasında kesinti yaşanmayacak.

Ethereum Kullanıcılarının Bir Şey Yapması Gerekiyor mu?

Eğer Ethereum ağı kullanıcısıysanız veya ETH yatırımı yapmışsanız, The Merge sürecinden sonra herhangi bir işlem yapmanıza gerek yok.

Merge bir protokol yükseltmesi. Kullanıcıları veya token sahiplerini doğrudan etkileyen bir sürüm değil. Fonlarınız bugün nerede duruyorsa aynı yerde tutun, cüzdanınızı eskisi gibi kullanmaya devam edin ve varsa LP pozisyonlarını koruyun. Birleştirme işlemi gerçekleştiğinde bu kayıtlardan hiçbiri değişmeyecek veya etkilenmeyecek.

PoW'dan PoS'a geçiş süreci çekirdek protokolü değiştiren sert çatallanma (hard fork) olsa da, Ethereum'un geçmişi hiç bozulmayacak ve değiştirilmeden kalacak. Birleştirme öncesinde cüzdanınızda duran fonlar, ağ yükseltmesi tamamlandıktan sonra aynı yerde duracak.

Geriye yaslanmak, rahatlamak ve olayları izlemekten başka bir şey yapmanız gerekmiyor.

Hiç şüphe yok ki, yapmamaları gereken işlemler için kullanıcıları kandırmaya çalışan bilgisayar korsanları ve dolandırıcılar ortaya çıkacak. Kimlik avı ve farklı dolandırıcılık yöntemleri üzerinden kullanıcıların ETH veya ERC20 tokenlerini "yeni ve uyumlu ETH2 adresi" diye tanımladıkları kendi cüzdanlarına göndermelerini talep eden sahte e-postalarda artış görülebilir. Yeni ETH2 tokeni veya ETH2 cüzdan standardı diye bir şey olmayacağından tüm bunları görmezden gelmek zorundasınız.

Stake Etmişsem, Düğüm Operatörüysem veya Geliştiriciysem Bana Ne Olacak?

Herhangi bir şekilde kendi düğümünü (node) çalıştıran veya düğüm altyapısını çalıştırarak ETH stake eden kullanıcılar içinse süreç biraz farklı. Ancak, atılması gereken adımlar gayet basit ve tüm uygun aşamaları gözden geçirmek için Birleştirme Hazırlığı Kontrol Listesine bakmak yeterli.

Kendi düğümü ile ETH stake edenlerin yapması gerekenler:

  • Birleştirme tamamlanmadan önce yürütme verilerinin elde edilmesini önlemek için konsensüs katmanı ve yürütme katmanı istemcilerini çalıştırın.
  • İki yönlü güvenli iletişimi etkinleştirmek için her iki istemcinin kimliğini paylaşılan JWT ile doğrulama yapın.
  • Kazanılan işlem ücretlerini almak için ücret alıcı adres belirleyin.

İlk iki adımın tamamlanmaması durumunda, birleştirme işlemi sonrasında her iki katman da tamamen senkronize edilene ve kimlik doğrulanana kadar, düğümler "çevrim dışı" olarak rapor edilecek.

Doğrulama içermeyen düğüm operatörlerinin yapması gerekenler:

  • Engine API aracılığıyla, bundan böyle birlikte çalışacak olan yürütme katmanı ve konsensüs katmanı istemcilerini kurun.
  • JWT şifresi aracılığıyla her iki istemci arasında kimlik doğrulamasını ayarlayın.

Ethereum geliştiricilerinin yapması gerekenler:

  • Belirli bir işlem yok; ancak birleştirme sonrası blok yapısı, blok zamanlaması, işlem kodu, zincir üzerindeki rastgelelik kaynakları, ayrıca kesinleşmiş ve güvenli başlık kavramları değişecek. Geliştiriciler, resmi blog gönderisi üzerinden daha fazla detaya ulaşabilir.

Teknik gereksinimleri açıklama kısmını tamamladığımıza göre, gündelik kullanıcılar ve ETH sahipleri için Merge süreci ile ilgili bazı yanlış anlamaları gidermenin zamanı geldi.

Ethereum Düğümü Çalıştırmak için 32 ETH Stake Etmek Zorunda mıyım?

Merge sonrası Ethereum düğümlerinin çalışmasıyla ilgili birçok yanlış bilgi kulaktan kulağa dolanıyor.

Birleştirme öncesinde veya sonrasında dileyen herkes, ETH stake etme taahhütünde bulunmadan, doğrulanma özelliği içermeyen Ethereum ağ düğümü çalıştırabilir. Düğüm çalıştırmak için hiçbir zaman ETH sahibi olma zorunluluğu koşulmadı ve Merge sonrasında da olmayacak.

Kullanıcıların seçebileceği iki tür düğüm var:

  • Madencilik Düğümü / Doğrulayıcı Düğüm: Ağa blok önerme yetkisi olan tek düğüm türü. Bu düğümü çalıştırmak için belli miktarda kaynak taahhüt edilmeli. Bu kaynak, PoW kuralları uyarınca madencilik gücü veya PoS'ta stake edilen ETH anlamına geliyor. Bu düğümler, Ethereum ağına sürekli destek verdikleri için protokol ödülü kazanıyor.
  • Geleneksel Düğüm: Kaynak taahhüdü bulunmuyor, ancak 7 gün 24 saat internete ve ağa bağlı bilgisayar ya da sunucu gerektiriyor. Bu düğümler blok öneremiyor. Sadece yeni ağ bloklarını dinleyip geçerliliklerini doğrulayabiliyor. Ethereum için inanılmaz derecede değerli olan bu düğümler, sansür direncini ve merkeziyetsizlik yapısını artıracak.

32 ETH stake etme gereksinimi, yalnızca Merge'in PoS'a geçişi kapsamında doğrulayıcı düğüm çalıştırmayı hedefleyen kullanıcılar için geçerli. Doğrulayıcı olmayan düğüm çalıştırmayı tercih edenlerin herhangi bir finansal taahhütte bulunması gerekmiyor. Dahası, 32 ETH'den daha az varlığı olanlar, stake sağlayıcıları veya havuzlar üzerinden taahhütte bulunarak yine stake edebiliyor.

Merge İşlem Ücretlerini Düşürecek mi?

Çoğu insanın düşündüğünün aksine Merge, Ethereum'un Gas ücretlerini değiştirmeyecek. Ağ kapasitesini artırmayacak ve daha verimli işlem yapıları sağlamayacak.

Süreç tamamen konsensüs mekanizmasının değişmesinden ibaret ve gelecekte işlem ücreti iyileştirmelerinin önünü açması muhtemel. Merge süreci tamamlanır tamamlanmaz düşük Gas ücretleri beklenmemeli.
Nedenini anlamak için öncelikle Ethereum Gas ücretlerinin nasıl çalıştığını gözden geçirmek gerekiyor. Zira ücretler, ağ talebi karşısında ağ kapasitesinin durumu üzerinden oluşuyor. Ağ maksimum kapasiteye ulaştığında yüksek talep devam ediyorsa Gas ücretleri artacaktır. Ancak, talep aynı kalır veya azalırsa, ağ kapasitesi maksimum seviyeye gelmediği müddetçe daha düşük ücretler ödenebilir. Birleştirme süreci bu ilişkiyi doğrudan etkilemiyor, ancak gelecekte yapılacak yükseltmeler bu konuda iyileştirme sunabilir.

PoS'a geçiş, parçalama (sharding) ve yüksek verim hamlelerine zemin oluşturacak. Mainnet aktivasyonu konusunda resmi zaman çizelgesi bulunmadığından yükseltmelerin yakın zamanda kullanıma sunulması beklenmiyor.

Bununla birlikte, ikinci katman (L2) rollup sistemleri aracılığıyla birçok yenilik içeren ürünler geliştiren ekosistem oyuncuları, Ethereum üzerinde daha ucuz ve hızlı ağ işlemleri vadediyor. Arbitrum, Optimism, ZkSync, StarkWare ve Polygon gibi ikinci katman rollup çözümlerine ait yazılarımıza göz atarak daha fazla detay alabilirsiniz.

Merge İşlemleri Hızlandıracak mı?

Merge süreci, Ethereum ağındaki işlemlerin blok içine dahil edilme ve sonuçlandırma zamanı olmak üzere iki şekilde değişiklik sunacak. Yeni blok oluşturma zamanında yaklaşık yüzde 10'luk iyileşme söz konusu, ancak son kullanıcılar için fark edilir bir değişim olmayacak.

Ethereum PoW üzerinde bir blok, yaklaşık olarak 13,3 saniyede üretiliyor. Bu arada Beacon Chain üzerinde her slot tam olarak 12 saniyede oluşuyor. Haliyle PoS algoritmasında bloklar, PoW mekanizmasına kıyasla yüzde 10 daha sık üretilecek.

PoS, yeni işlem kesinliği konsepti kullanacak ve blokları her 6,4 dakikada dönemler (epoch) halinde paketleyecek. Kesinlik süreci ile bugün itibarıyla DApp'lerin ihtiyaç duyduğu PoW blok gereksinimleri, kabaca eşit seviyede olacağı için yeni sistem işlemleri hızlandırmayacak.

Ek okuma: DApp Nedir?

Stake Edilen ETH, Merge Esnasında Çekilebilir mi?

Bu yanlış bilgi, kimi kullanıcıları dehşete düşürebilecek kadar etkili oldu. Kullanıcılar, birleşme süreci öncesi Beacon Chain ile ETH stake etme işlemine katılabilse de, birleştirme gerçekleştikten sonra varlıklarını çekemez.

Bunun yerine, "Shanghai" olarak adlandırılan yakın gelecekte yapılacak ağ yükseltmesiyle aktif olacak. Shanghai yükseltmesi, birleştirme işleminden sonraki ilk büyük güncelleme olacak. Öte yandan mainnet üzerinde etkinleştirilmesi 12 aydan fazla sürebilir.

Ayrıca bu durum, birleştirme tamamlandıktan hemen sonra stake edilen ETH'ler, stake ödülleri ve yeni yatırılan ETH bakiyeleri için de geçerli. Tüm fonlar Beacon Chain üzerinde muhafaza edilecek ve Shanghai yükseltmesi aktif olana kadar çekilemeyecek.

Doğrulayıcılar "Shanghai" Güncellemesi Öncesi Likit ETH Ödülü Alacak mı?

Evet, mainnet hesapları üzerinden maksimal çıkarılabilir değer (Miner Extracted Value – MEV) ve bahşiş elde edilecekler. Üstelik bu fonlar hemen kullanılabilecek.

Ethereum protokolü, ağda konsensüs oluşturulmasına yardımcı doğrulayıcılara ETH ödülü verecek. Bu fonlar, doğrulayıcıların ödüllerini ve stake ettikleri ETH'yi tutan benzersiz adreslerinin olduğu Beacon Chain üzerinde kilitlenecek.

Ancak kullanıcılar işlem tamamladığında, Gas ücreti ödediğinde ve doğrulayıcı bahşişlerini verdiğinde oluşan mainnet'teki ETH'ler, Beacon Chain üzerinde değil, yürütme katmanında bulunuyor.

Doğrulayıcıların, yalnızca istemci yazılımlarında geçerli ücret alıcı adresi belirlemeleri durumunda bu kazançları alabileceklerini unutmayın.

Para Çekme İşlemleri Açıldığında Stake Edenler Kefalet Ücreti Verecek mi?

Shanghai yükseltmesi aktif olduktan sonra ETH likidite akışı yaşanacak. Stake edenler bundan böyle ağı desteklemek istemezlerse ödüllerini talep edebilecek ve stake edilen ETH'leri çekebilecek.

Ancak, yalnızca belirli sayıda doğrulayıcı ağdan desteğini çekebilir. Bu tür güvenlik tedbirleri, Ethereum ağının çalışmaya devam etmesi için önemli.

Shanghai yükseltmesinin ardından, en az 32 ETH tutarında stake edilen bakiyeler artık ek getiri sağlamayacağından, doğrulayıcılar yatırımlarını geri çekmek için girişimde bulunabilir. Hatta bazıları, düğümlerini tamamen durdurabilir ve var olan bakiyesini geri alabilir. Daha fazla getiri elde etmek için stake "pot"larına daha fazla para aktarabilirler.

Ethereum protokolü, tam doğrulayıcıların çıkışlarını epoch başına altı veya günde 1.350 olmak üzere sınırlıyor. Bu aynı zamanda, doğrulayıcıların bugün itibarıyla 10 milyondan fazla stake ettiği ETH'lerden günde maksimum 43.200 adedini sistemden çıkartabileceği anlamına geliyor. Elbette bu sayılar sabit değil ve stake edilen toplam ETH miktarına göre değişecek. Ancak herkesin eş zamanlı olarak kefalet bedelini ödemesini önlemek için yeterli sayılır.

The Merge Sonrası Stake Ödülü (APR) Artacak mı?

Ethereum geliştiricileri, kasıtlı olarak değişken stake APR değerlerini tercih ediyor. Bu, kullanıcıların ağ güvenliğini sağlamak için ne kadar ödeme almak istediklerini belirlemelerini sağlıyor. Doğrulayıcılar düğümlerini geri çekmeye karar verirse, stake etmeye devam edenler için APR kademeli olarak artabilir.
Ethereum.org sitesinde mevcut APR yaklaşık yüzde 4,1 olarak gösteriliyor.

Kademeli APR artışı olmaz diye düşünülmemeli, ancak gülünç değerler de beklenmemeli. Bazıları yüzde 200'lük artış öngörüyor, ancak bu muhtemelen yüzde 50 veya daha az seviyede olacak.

Merge sonrası APR muhtemelen artacak ve işlem ücretleri madenciler yerine doğrulayıcılara gitmeye başlayacak. Bu ücretler, doğrulayıcı tarafından blok önerildiği anda ağ etkinliği ile uyumlu biçimde hesaplanacak ve gelir düzenli olarak değişecek.

Unutmayın ki, APR değerindeki yüzde 50'lik artış, kullanıcıların stake bakiyelerinin yüzde 50'sinden fazlasını ödül olarak kazanacakları anlamına gelmiyor. Yani, mevcut APR yüzde 50 artarsa ve kabaca yüzde 7'ye veya biraz daha azı oranında yükseleceği anlamına geliyor. Üstelik bu hala cazip bir oran.

ETH2 Tabiri Hala Kullanılıyor mu?

Merge planlanma aşamasındayken "ETH2"nin geliştirildiğine dair söylentiler vardı. Kimileri bunu yeni ağ ve para birimi olarak yorumladı, ancak bunların hiçbiri olmayacak. Ayrıca Ethereum geliştiricileri, yaşanabilecek karışıklıkları önlemek adına, birleşme süreci yaklaştıkça "ETH2" terimini kullanmayı bıraktı.
ETH1 mainnet için kullanılırken, Beacon Chain için "ETH2" teriminin kullanıldığı doğru olsa da, her ikisi de birleştirme işleminin ardından sonlanacak ve tek ağ haline gelecek. Bu yeni ağ, Ethereum mainnet haline gelecek ve Beacon Chain'in tüm özelliklerine sahip olacak.

Geliştiriciler arasında hala Eth1 ve Eth2'den bahsediliyor, ancak bu terimler; işlem yürütme katmanı için Eth1 ve PoS konsensüs katmanı için de Eth2 olacak biçimde kullanılıyor.

Bunların farklı ağlar değil, Ethereum mainnet'in özel amaca hizmet eden iki farklı yönü olduğunu unutmamak gerek.

Ethereum Sharding Ne Zaman Aktif Olacak?

İlk planlamalarda, birleştirme işlemi öncesinde parçalama (sharding) özelliğini aktif etmekti, ancak bunun mümkün olmadığı kanıtlandı.

Bununla birlikte Ethereum ağında, ölçeklendirme endişelerini azaltmak adına çeşitli ikinci katman çözümleri ortaya çıktı. Akabinde geliştiriciler, ağın enerji tüketimini önemli ölçüde azaltacak PoS konsensüs yapısına geçme konusuna öncelik verdi.

Kurucu ortak Vitalik Buterin'e göre, parçalama sistemi hala uzun vadeli yol haritasının parçası ve yakın zaman içinde uygulanmayacak.

Bunun yerine geliştiriciler, ağ kapasitesinin katlanarak büyümesi için rollup sözleşmelerinde depolanan sıkıştırılmış çağrı verilerini dağıtmanın en uygun yolunu aramaya devam ediyor. Basitçe söylemek gerekirse bu durum, kullanıcılar için daha hızlı ve ucuz işlem yapmak anlamına geliyor. Bu alandaki uygulanabilir fırsatları keşfetmek için PoS'a tam olarak geçmek gerekiyor.

Parçalama sistemi, Shanghai yükseltmesi içinde yer almayacak. Yani parçalama özelliğinin Ethereum mainnet üzerine eklenmesi için en az 12 ay süre var. İşin aslı bu zaman çizelgesi, düzenli olarak değişebilir. Gerçekçi olmak gerekirse iki yıl veya daha fazla bile sürebilir.

Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
30 people liked this article