2023 CMC Crypto Playbook serisinin son geliştirme bölümünde Binance Research, 2022'de birinci katman görünümüne ve ekosistemin
2022 yılındaki standartlar ve kripto ekosisteminde yaşananlar göz önüne alındığında, birinci katman çözümler (L1) için çok ilginç ve bir o kadar da olaylı bir yılın geride kaldığını söyleyebiliriz. Yıl içinde L1 alanında birbirinden önemli olaylar gerçekleşti. Ethereum'un eylül ayında iş ispatından hisse ispatı algoritmasına geçişinden, mayıs ayında yaşanan Terra fiyaskosuna kadar daha birçok olay… Aptos'un mainnet aşamasına geçmesi ve Sui'nin de gelecek yılın başlarında mainnet'ini aktif etmesinin beklenmesiyle L1 alanında yeni duyurular yolda. BNB Chain ve önde gelen ikinci katman (L2) çözümü Polygon, Terra'nın bıraktığı boşluktan istifade ederek pazar payı kazanırken, Solana daha zorlu bir yıl geçirdi ve FTX fiyaskosundan en çok etkilenen L1 ağlarından biri oldu. 2022 yılı, hem kripto ekosistemi genelinde hem de alt sektörler açısından büyük ve önemli olaylarla çalkalandı.
Neler yaşandı?
Tablo 1: 2022 genelinde L1/L2 piyasa değerleri ve günlük zincir üstü veriler
Kilit Gözlemler
• Piyasa değeri, tahmin edileceği üzere birçok nedenden dolayı çok düşük. Ancak piyasa değerinin günlük işlemler ve aktif adresler açısından çok önemli zincir üstü verilerle her daim ilişkili olmadığının da altını çizmemiz gerekiyor. Görüldüğü üzere BNB Chain ve Solana öne çıkarken, Ethereum daha yüksek piyasa değerine rağmen günlük işlem açısından açıkça daha düşük seviyede.
• Ethereum: The Merge işlemi! Bu konu hemen herkes tarafından ele alındındığından ve didik didik edildiğinden tekrar etmek yerine piyasadaki etkisinden bahsetmek istedik. Veriler gösteriyor ki, eylül ortasında hisse ispatına geçişin tamamlanmasından bu yana $ETH arzındaki artış büyük ölçüde azaldı (yüzde 3,58 artıştan yüzde 0,005'e). Aslında, yakım mekanizmasıyla birlikte $ETH, kasım ayının çoğunu deflasyonist bir varlık olarak geçirdi. Şu anda da o seviyeye çok yakın.
• BNB Chain: BNB Chain için övgüye değer bir yıl geride kaldı. Yılın başından bu yana piyasa değeri yaklaşık yüzde 45 düştü. En büyük rakipleri olan Ethereum'un yüzde 64, Solana'nın ise yüzde 90 değer kaybı yaşamasının yanında iyi denilebilir. BNB Chain; Terra ve FTX skandallarının ardından kendilerine yeni ortam arayan yerleşik geliştiricilere yardımcı olan en büyük L1 ağlarından biriydi. Günlük işlem verileri, BNB Liquid Staking ve zkBNB'nin piyasaya sürülmesiyle birlikte son derece yüksek seviyede ilerliyor. NFT alanındaki yenilik ve ortaklıklar tüm hızıyla devam ediyor. OpenSea kısa süre önce kendi platformunda BNB Chain NFT varlıklarını desteklediğini duyurdu.
• Solana/Avalanche: 2021'de öne çıkan birinci katman altcoin (alt-L1) çözümleri açısından 2022 yılı zorlu geçti. Koleksiyon ürünleri, işlem hacmi ve pazar yerlerindeki büyüme açısından Solana, NFT ekosistemi içinde en güçlü büyüyen isimler arasındaydı. Avalanche, özellikle oyun alanında merkeziyetsiz uygulamalar (dApp) için ölçeklenebilirlik sunan Altcoin Ağları arasında öne çıktı. Bununla birlikte, her iki alt-L1 çözümü de olumsuz gelişmelerden nasibini aldı. Solana açısından FTX skandalı tam bir yıkıma dönüşürken, birkaç ay önce Avalanche hakkında sızdırılan pek de gurur verici olmayan bazı haberler moralleri bozdu. Solana ağında yaşanan ve günbegün sayısı artan sistem kesintileri, ağın güvenilirliği hakkında soru sorulmasına neden oldu.
• İkinci katman çözümleri teknik olarak L1'den bir adım uzakta olsa da, L1'ler hakkında devam eden tartışmalar, ister istemez büyümekte olan ölçeklendirme piyasası hakkında yorumlara meydan verdi. Polygon, sunduğu sayısız çözüm sayesinde bu alanın tartışmasız lideri konumunda. Polygon için gurur verici bir yıl oldu. İş geliştirmeleri son süratle devam ediyor. Starbucks NFT'leri, Reddit NFT'leri ve Instagram/Meta NFT'leri hakkında atılan manşetler Polygon ağının başarısını belgeliyor. Daha saf L2 çözümleri olan Arbitrum ve Optimism de geçtiğimiz yıl boyunca başarılı bir performans sergiledi. Küçük ölçekli alt-L1'lerin bazılarından pazar payı almaya ve işlem hacmini artırmaya devam etti. Arbitrum Nitro ve Arbitrum Nova projelerinin hayata geçmesiyle Arbitrum, temel ürünlerine odaklanmaya devam ederken, bu yılın başlarında OP tokenin kullanıma açılması Optimism için önemli bir andı.
2023 Beklentileri
Şu ana kadar büyük L1'lerin yıl boyunca nasıl ilerlediği ve kimi önemli olaylar hakkında fikir sahibi olduğumuza göre, önümüzdeki yıl neler beklendiğine bakalım. Gelecekten beklentilerimiz neler?
L1'ler (özellikle de küçük ölçekli alt-L1'lerin bazıları) L2'lerin baskısını hissedecek.
• İkinci katman çözümler açısından 2022'yi tek kelimeyle anlatmak gerekirse, projelerdeki patlamanın ardından yılın "L222" şeklinde anılması söylenebilir. Buna gerçekten şahit olduk mu? L2 protokollerinde kilitli toplam değer (TVL), ETH cinsinden yılın başından bu yana yüzde 118 arttı. Yani bir bakıma evet, şahit olduk. Kesinlikle L2'lerin şimdiye kadar geçirdiği en güçlü yıl oldu. Bununla birlikte L2'lerde kilitlenen toplam TVL değeri yalnızca 4,5 milyar dolar civarında. 25 milyar dolar civarında olan Ethereum üzerindeki DeFi TVL değerini ve 900 milyar dolara yaklaşan kripto piyasasının toplam değerini hesaba kattığımızda, L2'lerin daha çok yolu olduğunu görüyoruz.
• Ayrıca, Tablo 1'de gösterildiği gibi, hem Arbitrum hem de Optimism'in zincir üstü günlük işlem açısından Avalanche ağını aştığı gerçeğini göz önünde bulundurmalıyız. Buna alt-L1 ekosistemindeki dApp'lerin L2 üzerinde daha fazla boy göstermesini ekleyince, küçük ölçekli alt-L1'lerde neler yaşanacağını izlemek ilginç olacak. Örneğin Trader Joe, kısa süre önce Avalanche ağından ayrılıp Arbitrum'a geçeceğini duyurdu. Kripto ekosisteminde sözü geçen birçok kişi tarafından, temel L1'lerin mutabakat katmanı haline geleceği, L2'lerde ise yürütme ve faaliyetin gerçekleşeceği fikri ortaya atılmış durumda. Bunu şimdiden biraz görüyor olsak da, 2023 yılında çok daha büyük ölçekte gerçekleştiğini görmemiz imkan dahilinde.
Yeni L1'ler, ortaya gerçekten iyi bir proje koyarsa hayatta kalabilir.
• L1 alanına yeni giren en ünlü isimleri bir düşünelim. Aptos bu yılın dördüncü çeyreğinde mainnet sürecine ancak geçebildi. Sui ise 2023'ün başlarında kullanıma açılacak. Her iki L1 çözümü de, Move programlama dilini kullanmak dahil olmak üzere, çeşitli yenilikler sunuyor. Bu dilin arka planı ve vadettiği oldular göz önüne alındığında, her iki L1 de işlem hızındaki potansiyel artışların yanı sıra, bazı hatırı sayılır yenilikler için potansiyel sunuyor. Bu L1'lerden herhangi birinin veya her ikisinin de kripto ekosisteminde ezber bozmak için yeni teknolojilerini kullanıp kullanamayacaklarını yakından takip etmeye değer.
Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır
("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
