Detaylı İnceleme
1. Amaç ve Değer Önerisi
Bancor, merkeziyetsiz likidite sağlama sorununu, sipariş defterleri yerine algoritmik fiyatlandırma kullanan CPAMM modeliyle çözer (2017’de patentli). Bu sayede kullanıcılar, aracı olmadan likidite havuzları üzerinden token alım satımı yapabilir; fiyatlar arz ve talebe göre otomatik olarak ayarlanır. Yeni Carbon protokolü ise tersine çevrilebilir limit emirleri ve “düşük al, yüksek sat” gibi karma stratejiler sunarak daha deneyimli yatırımcılara hitap eder.
2. Teknoloji ve Mimari
Bancor’un CPAMM modeli, havuz rezervlerini dengelemek için x * y = k formülünü kullanır ve sürekli likidite sağlar. Carbon protokolü ise şu özelliklerle geliştirildi:
- Kişiselleştirilebilir Stratejiler: Kullanıcılar, otomatik işlemler için dinamik fiyat aralıkları belirleyebilir.
- MEV Direnci: Emirler atomik olarak gerçekleştirilir, böylece önden işlem (front-running) riski azalır.
- Hızlı Yol (Fast Lane): Arbitraj katmanı, elde edilen kârları Bancor likidite sağlayıcılarına geri yönlendirir.
3. Tokenomik ve Yönetim
BNT, ağın temel para birimi olarak likidite havuzlarında ve yönetişimde kullanılır. Öne çıkan mekanizmalar:
- Staking: BNT sahipleri, protokol değişiklikleri (ücret ayarları, yeni özellikler vb.) için oy kullanmak üzere tokenlerini kilitler.
- Tek Taraflı Likidite: Kullanıcılar tek bir token (örneğin ETH) yatırırken, protokol otomatik olarak eşleşen BNT tokenini basar.
Sonuç
Bancor, CPAMM yeniliğini esnek işlem araçlarıyla birleştiren ve merkeziyetsiz bir topluluk tarafından yönetilen bir DeFi öncüsüdür. Uniswap’a karşı açtığı patent davası, AMM teknolojisindeki temel rolünü vurgulasa da, Bancor’un kişiselleştirilebilir stratejiler ve DAO tabanlı yönetişimle hızla değişen DEX pazarında eski konumunu geri kazanıp kazanamayacağı önemli bir soru olarak durmaktadır.