Trong bài viết cuối cùng của mục Quy định trong Cẩm nang tiền điện tử CMC 2023, Stanley Yong của Movmint.io sẽ đưa ra lập luận của ông về sự phát triển của Tiền điện tử Ngân hàng Trung ương
Bài viết của Stanley Yong, Giám đốc sản phẩm, Movmint.io
Thế giới trong năm 2023 sẽ bắt đầu với một số chủ đề kinh tế vĩ mô mà chúng tôi tin rằng sẽ đóng vai trò định hình lại trọng tâm của một số dự án CBDC. Chúng ta hãy cùng xem xét một số lý do chính khiến CBDC đã mất đi tính cấp thiết và có lẽ là cả sự liên quan.
Một trong những lợi ích thường được trích dẫn khi giới thiệu CBDC là khả năng loại bỏ hoàn toàn nền kinh tế khỏi biểu hiện vật chất của tiền mặt, và do đó loại bỏ giới hạn dưới bằng 0 (zero lower bound) của lãi suất. Điều này được cho là cải thiện hiệu quả của việc nới lỏng định lượng và lãi suất âm trong việc đảo ngược tình trạng cắt giảm lạm phát (disinflation). Nói một cách đơn giản, lãi suất âm được áp dụng như một khoản phí đối với giá trị của số dư tiền gửi được giữ tại một tổ chức tài chính. Một cách để trốn tránh các khoản phí này là rút các khoản tiền gửi dư thừa và dự trữ tiền dưới dạng tiền mặt. Giới hạn dưới bằng 0 là một phản ứng hợp lý khi chi phí lưu trữ tiền mặt trong kho tiền thấp hơn phí lãi suất âm. Việc thay thế hoàn toàn tiền mặt vật chất bằng CBDC sẽ loại bỏ van thoát hiểm này và buộc phải triển khai các khoản tiền gửi dư thừa đó vào các khoản đầu tư, chống cắt giảm lạm phát (disinflation).
Hiện nay, cắt giảm lạm phát (disinflation) chỉ còn là ký ức xa vời đối với các Ngân hàng Trung ương phải đối phó với tình trạng lạm phát không hoạt động trong thời gian dài. Theo báo cáo, lạm phát khu vực đồng tiền chung châu Âu vào tháng 10/2022 ở mức 10,7% hàng năm dựa trên ước tính nhanh của Eurostat. Diễn ngôn của CBDC cũng đã thay đổi, với các lập luận ủng hộ CBDC nghiêng về cách các CBDC về nguyên tắc sẽ cho phép các mức lãi suất khác nhau cho các số dư khác nhau, điều này sẽ hỗ trợ chống lạm phát. Tất nhiên, điều này sẽ kết hợp CBDC với việc triển khai kỹ thuật. Tuy nhiên, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều thử nghiệm CBDC bán buôn đa tiền tệ hơn bằng cách sử dụng các cơ chế được điều chỉnh từ Tài chính phi tập trung (DeFi), như giao thức cho vay Aave, để bơm lãi suất trong năm 2023.
Một chủ đề kinh tế vĩ mô có liên quan là mùa đông tiền điện tử đang tiếp diễn và sự hoài nghi đối với tiền điện tử ngày càng sâu sắc. Điều này bắt nguồn từ cả cơ quan quản lý và nhà đầu tư bán lẻ sau các vụ phá sản lớn tại các sàn giao dịch tập trung, nền tảng cho vay và các tổ chức giao dịch. Ngay cả những Ngân hàng Trung ương dũng cảm nhất cũng sẽ xem xét lại các cuộc thảo luận mới đây về việc cho phép một số hình thức trách nhiệm pháp lý của Ngân hàng Trung ương trực tiếp trên một blockchain công khai. Chắc chắn là các Ngân hàng Trung đã không còn cấp bách trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho off-ramp (quá trình chuyển đổi tiền điện tử sang tiền pháp định) vào thị trường tiền điện tử do những lo ngại ngày càng tăng về việc mở rộng quyền truy cập bán lẻ vào loại tài sản và khả năng lây lan tài chính.
Thứ ba, sự sụp đổ của FTX vào tháng 11 đã đánh thức công chúng về nhu cầu tự giám sát việc nắm giữ tiền điện tử. Do đó, chúng tôi dự đoán rằng năm 2023 sẽ mang lại sự xem xét lại các giả định chính do Ngân hàng Trung ương đưa ra về tính phù hợp của mô hình phân phối trung gian hai cấp độ (Ngân hàng Trung ương và ngân hàng thương mại) đối với CBDC. Hơn bao giờ hết, có nhiều khả năng là các mô hình phân phối trực tiếp một cấp độ và các mô hình kết hợp để phân phối sẽ trở thành một phần của các thiết kế CBDC đang hoạt động.
Trong kỷ nguyên mới của lãi suất cao, lãi suất trả cho tiền gửi ngân hàng thương mại đang tăng lên nhanh chóng và đóng vai trò như một biện pháp ngăn cản mạnh mẽ đối với việc nắm giữ CBDC bán lẻ quá mức mà đang được tích lũy không lãi suất (trong hầu hết các triển khai hiện tại).
Do đó, năm 2023, nhiều Ngân hàng Trung ương sẽ sẵn sàng xem xét trực tiếp việc nắm giữ tài khoản cho công dân trên sổ sách của họ. Điều này sẽ cần được hỗ trợ bằng việc giới thiệu các hệ thống kế toán mới và cải tiến cũng như một số giải pháp cho các câu hỏi chính sách quan trọng về nhu cầu định danh khách hàng (KYC) đối với tài khoản và các giao dịch. Một số câu trả lời về chính sách sẽ có nghĩa là một sự thay đổi trong sân chơi, đặt ra những sự đánh đổi khó khăn mà trong đó Ngân hàng Trung ương phải cân bằng giữa mong muốn cung cấp một giải pháp và đơn vị tài khoản thanh toán duy nhất, chi phí thấp, tốt hơn, với nhu cầu không bóp nghẹt các sáng kiến của khu vực tư nhân.
Chúng tôi dự đoán rằng việc mở rộng việc sử dụng và thử nghiệm sản xuất CBDC trong năm 2023 sẽ dẫn đến nhiều cuộc tranh luận cởi mở và gây tranh cãi hơn về phạm vi và giới hạn thích hợp của CBDC, trong đó những người chơi tư nhân sẽ thực hiện cách tiếp cận tích cực hơn để đặt cọc (stake) nền tảng của họ.