zkPass (ZKP) Nedir?

Detaylı İnceleme

1. Amaç ve Değer Önerisi

zkPass, Web3 ortamında özel internet verilerinin (örneğin kimlik bilgileri, sosyal medya aktiviteleri) güvenli şekilde kullanılmasını sağlamayı hedefler. Geleneksel yöntemlerde kullanıcıların hassas bilgilerini paylaşması veya merkezi aracı kurumlara güvenmesi gerekir. zkPass ise banka hesap özetleri veya sosyal profiller gibi HTTPS verilerinden, hesap sahipliği veya işlem geçmişi gibi belirli bilgileri doğrulayan kriptografik kanıtlar oluşturulmasına olanak tanır. Böylece, DeFi, kimlik doğrulama veya uyumluluk kontrolleri gibi alanlarda gizliliği koruyarak güvenilir doğrulama yapılabilir.

2. Teknoloji ve Mimari

zkPass, sıfır bilgi kanıtları ile Transport Layer Security (TLS) şifrelemesini bir araya getiren zkTLS teknolojisini kullanır. Bu sayede LinkedIn profilleri veya borsa hesapları gibi HTTPS sitelerinden alınan verilerin doğruluğunu, API erişimi veya kullanıcı bilgisi gerektirmeden kriptografik olarak kanıtlar. Ağ, çok taraflı hesaplama (MPC) yöntemiyle doğrulama görevlerini düğümler arasında paylaştıran merkeziyetsiz bir oracle olarak çalışır; böylece hiçbir taraf tüm kullanıcı verilerine erişemez.

3. Öne Çıkan Farklılıklar

Geleneksel oracle’lar genellikle halka açık zincir üzerindeki verileri getirirken, zkPass özel, zincir dışı verilerin doğrulanmasına odaklanır. zkTLS çerçevesi, merkezi veri sağlayıcılarına veya mevcut web altyapısında değişiklik yapılmasına gerek bırakmaz. Chainlink gibi rakipler önceden tanımlanmış API’lere ihtiyaç duyarken, zkPass herhangi bir HTTPS kaynağı ile çalışarak gerçek dünya verileri için daha geniş uyumluluk sunar.

Sonuç

zkPass, Web3’te hassas internet verilerinin kullanımını gizlilik ve birlikte çalışabilirlik önceliğiyle yeniden tanımlıyor. Verilerin açığa çıkmadan doğrulanabilmesini sağlayarak anonim KYC veya kredi puanlama gibi uygulamaların önünü açıyor. Ancak kritik soru şu: Bu teknoloji, kriptografik verimliliği koruyarak ana akım kullanım için ölçeklenebilir mi?