ZKL nedir?

Question

ZKL nedir?

Accepted Answer

## Özeti  
zkLink (ZKL), sıfır bilgi (zero-knowledge, ZK) kanıtlarını kullanarak, farklı Layer 1 ve Layer 2 ağlarındaki dağınık likiditeyi bir araya getiren bir blokzincir protokolüdür. Bu sayede zincirler arası sorunsuz ticaret ve merkeziyetsiz uygulama (dApp) geliştirme mümkün olur.

1. **Toplanmış Likidite** – Birden fazla blokzincirden varlıkları tek bir platformda birleştirerek kolay erişim sağlar.  
2. **Layer 3 zkEVM Rollup** – İşlemleri güvence altına almak için ZK kanıtlarını kullanırken Ethereum uyumluluğunu korur.  
3. **Çift Token Kullanımı** – ZKL, yönetişim, işlem ücretlerinde indirim ve geliştiriciler için altyapı erişimi sağlar.

## Detaylı İnceleme  
### 1. Amaç ve Değer Önerisi  
zkLink, DeFi dünyasında verimliliği engelleyen likidite parçalanması sorununu çözüyor. Ethereum Layer 2 çözümleri (Optimism, Arbitrum gibi) ve diğer zincirlerden varlıkları tek bir Layer 3 ağı altında topluyor. Böylece kullanıcılar, manuel köprüleme yapmadan zincirler arası işlem yapabilir, borç verebilir veya dApp geliştirebilir; bu da maliyetleri ve karmaşıklığı azaltır. **zkLink Nova** ağı, zincirler arası işlemler için bir merkez görevi görürken, **zkLink X** geliştiricilere özel ölçeklendirme çözümleri sunar ([zkLink Blog](https://blog.zk.link/zkl-token-overview-e121ddc0127c)).

### 2. Teknoloji ve Mimari  
zkLink, gizlilik ve ölçeklenebilirlik için ZK-rollup teknolojisini Ethereum Sanal Makinesi (EVM) uyumluluğuyla birleştirir. Layer 3 tasarımı, işlemleri zincir dışı işler, bunları ZK kanıtları halinde toplar ve Ethereum üzerinde sonuçlandırır. Bu sayede yüksek işlem hızı (10.000+ TPS) ve düşük ücretler sağlanır. **ApeX Omni** gibi ortaklıklar, gizlilik odaklı ticarette off-chain emir eşleştirme ile işlem yapanların pozisyonlarını gizleyerek zincir üzerinde güvenli sonuçlandırma yapılmasını mümkün kılar ([ApeX Blog](https://www.apex.exchange/blog/detail/ApeX-Omni-Litepaper)).

### 3. Tokenomik ve Yönetişim  
ZKL tokeni (maksimum 1 milyar adet) şu işlevlere sahiptir:  
- **Yönetişim**: Token sahipleri protokol güncellemeleri için oy kullanır.  
- **İşlem Ücretlerinde İndirim**: Kullanıcılar ZKL ile daha düşük ücret öder.  
- **Altyapı Erişimi**: Geliştiriciler, zkLink X’in uygulamaya özel rolluplarını kullanmak için ZKL ile lisans alır.  
Token dağılımı, ekosistem büyümesini desteklemek için %22,5 hibe ve %29,875 topluluk teşviklerine ayrılmıştır. Ayrıca uzun vadeli katılımı teşvik etmek için vesting (kilitleme) süreleri uygulanır ([zkLink Blog](https://blog.zk.link/zkl-token-overview-e121ddc0127c)).

## Sonuç  
zkLink, DeFi için kritik bir birlikte çalışabilirlik katmanı olarak konumlanıyor; ZK ölçeklenebilirliği ile zincirler arası likiditeyi birleştiriyor. Modüler altyapı ve geliştirici araçlarına odaklanması, şu önemli soruyu gündeme getiriyor: **Blokzincir ekosistemleri büyüdükçe, zkLink Nova gibi Layer 3 çözümleri çoklu zincir dApp’leri için varsayılan hale gelebilir mi?**

zkLink (ZKL) Nedir?

Özeti

Detaylı İnceleme

1. Amaç ve Değer Önerisi

2. Teknoloji ve Mimari

3. Tokenomik ve Yönetişim

Sonuç

Benzer Coin Keşfet

Neon EVM

Parcl

Polyhedra Network

Puffer

LayerZero