Detaylı İnceleme
1. Mesa Güncelleme Oylaması (8–15 Aralık 2025)
Genel Bakış:
Topluluk, Mesa Güncellemesini tamamlamak için dört Mina İyileştirme Önerisi (MIP 6–9) üzerinde oy kullanacak. Önemli değişiklikler arasında blok süresinin 3 dakikadan 2 dakikaya düşürülmesi (MIP 6), zkApp durum sınırlarının artırılması (MIP 7) ve etkinlik/aksiyon kapasitesinin genişletilmesi (MIP 8-9) yer alıyor (MinaProtocol).
Ne Anlama Geliyor:
- Olumlu: Daha hızlı işlem hızı (yaklaşık %30 TPS artışı) ve daha gelişmiş dApp özellikleri geliştiricileri çekebilir.
- Risk: Düşük oy katılımı (<%20 dolaşımdaki arz) uygulamanın gecikmesine neden olabilir.
2. Merkeziyetsiz Hazine MVP’si (2025 Sonu)
Genel Bakış:
Mina Vakfı, MINA sahiplerinin ekosistem fon dağılımı için oy kullanacağı zincir üstü bir hazine sistemi geliştiriyor. MVP, harcama limitleri ve öneri eşikleri gibi güvenlik önlemleriyle başlayacak (Community Call Recap).
Ne Anlama Geliyor:
- Nötr: Gücü token sahiplerine kaydırıyor ancak merkeziyetsizlik riskini önlemek için yüksek katılım gerekiyor.
- Takip Edilecek Ölçüt: Başlangıç hazine büyüklüğü – Mina Vakfı sistem için 14 milyon doların üzerinde kaynak ayırdı.
3. ZK Programlanabilirlik Genişlemesi (2026)
Genel Bakış:
Uzun vadeli planlar arasında o1js (Mina’nın ZK programlama dili) optimizasyonu ve Zeko Protocol gibi platformlarla entegrasyon yer alıyor. Bu sayede zincirler arası gizlilik çözümleri mümkün olacak.
Ne Anlama Geliyor:
- Olumlu: Mina’yı DeFi ve kimlik projelerinde doğrulanabilir hesaplama için tercih edilen katman haline getirebilir.
- Zorluk: Geliştirici benimseme sürecinde engeller var – 2025’te sadece 12 zkApp yayınlandı.
Sonuç
Mina’nın yakın vadeli tetikleyicisi Mesa Güncelleme oylaması olurken, 2026 vizyonu sıfır bilgi teknolojisini yaygın geliştiricilere ulaştırmaya dayanıyor. Aralık ayında oy katılımı, 2024 ortalaması olan %18’i aşarak protokolün yönetişim modelini doğrulayabilecek mi?