Trong bài viết đầu tiên của mục Đầu tư trong sê-ri Cẩm nang tiền điện tử của CMC năm 2023, GSR sẽ giới thiệu sơ lược về quá trình tạo lập thị trường tiền điện tử
Bài viết của: Brian Rudick, Chiến lược gia cấp cao; Matt Kunke, Chiến lược gia trẻ
Chúng ta sẽ xem xét các vấn đề cơ bản về tạo lập thị trường, việc cung cấp thanh khoản trên các sàn giao dịch tập trung và phi tập trung, đồng thời suy nghĩ về tương lai của ngành tạo lập thị trường.
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Khái niệm cơ bản về tạo lập thị trường
Tạo lập thị trường là hành động cung cấp báo giá hai bên – giá bid và giá ask – cùng với các kích thước báo giá cho một tài sản trên một sàn giao dịch. Làm như vậy sẽ tăng tính thanh khoản cho người mua và người bán, nếu không thì họ có thể đã thấy giá cả tồi tệ hơn và độ sâu thị trường ít hơn. Về lý thuyết, các nhà tạo lập thị trường sẽ kiếm được chênh lệch giá bid - giá ask. Ví dụ: mua một tài sản với giá 100 đô la và bán nó với giá 101 đô la - để đổi lấy việc chấp nhận rủi ro về giá. Tuy nhiên, trên thực tế, tài sản tiền điện tử rất dễ bay hơi và thường có dòng chảy hai chiều hạn chế, khiến cho độ chênh lệch giá bid - giá ask khó nắm bắt. Do đó, các nhà tạo lập thị trường thường tìm cách đáp ứng các KPI về độ chênh lệch giữa giá bid và giá ask, tỷ lệ phần trăm về thời gian mà nhà tạo lập thị trường đưa ra giá bid tốt nhất và ưu đãi tốt nhất (được gọi là ưu đãi hàng đầu (top of book)) và thời gian hoạt động để kiếm phí, đồng thời vẫn giữ rủi ro ở mức thấp. Các nhà tạo lập thị trường sẽ sử dụng phần mềm độc quyền, thường được gọi là công cụ hoặc bot, để hiển thị báo giá hai bên cho thị trường, trong đó các công cụ sẽ liên tục điều chỉnh giá bid và giá ask lên xuống dựa trên biến động giá thị trường. Chất lượng của các dịch vụ tạo lập thị trường sẽ thay đổi đáng kể tùy theo nhà tạo lập thị trường, trong đó các yếu tố khác biệt chính bao gồm tính thanh khoản được cung cấp và tính tuân thủ KPI, công nghệ và phần mềm, lịch sử và kinh nghiệm, tính minh bạch và báo cáo, danh tiếng và sự hỗ trợ của thị trường công bằng, các tích hợp sàn giao dịch, việc cung cấp thanh khoản trên cả các địa điểm tập trung và các địa điểm phi tập trung, và các dịch vụ giá trị gia tăng như giao dịch OTC, dịch vụ ngân quỹ, đầu tư chiến lược và mạng lưới ngành, kiến thức và tư vấn. Tạo lập thị trường có rất nhiều lợi ích - tính thanh khoản và độ sâu thị trường cao hơn, giảm biến động giá và giảm đáng kể trượt giá. Nhưng có lẽ quan trọng nhất là: tạo lập thị trường cung cấp một chức năng then chốt cho hệ sinh thái tiền điện tử, vì các token là thứ làm cho công nghệ này hoạt động.
So sánh Sàn giao dịch tập trung (CEX) và Sàn giao dịch phi tập trung (DEX)
Việc tạo lập thị trường của các công ty chuyên nghiệp thường diễn ra trên các sàn giao dịch tập trung, mặc dù điều này cũng đang ngày càng xảy ra trên các sàn giao dịch phi tập trung. Điểm khác biệt là:
Trạng thái của thị trường
Thị trường tiền điện tử có nhiều đặc điểm độc đáo, do đó cũng có nhiều thách thức khác nhau khi cung cấp tính thanh khoản. Ví dụ: thị trường tiền điện tử mở cửa 24/7/365, cung cấp khả năng tự giám sát, có bán lẻ tương tác trực tiếp với sàn giao dịch, cung cấp khả năng "thanh toán" ngay lập tức số dư ảo tại CEX và thanh toán nhanh các giao dịch trực tuyến tại DEX so với thanh toán tài chính truyền thống T+2, và sử dụng stablecoin để tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch, do sự biến động của BTC và việc chuyển đổi tiền pháp định sang tiền điện tử vẫn còn rắc rối. Ngoài ra, thị trường tiền điện tử phần lớn vẫn chưa được kiểm soát, dẫn đến việc chúng có khả năng cao bị thao túng giá và tiếp tục bị phân mảnh, trong đó tính thanh khoản được phân chia trên nhiều địa điểm trong (on-chain) và ngoài chuỗi (off-chain). Ngoài ra, công nghệ địa điểm giao dịch vẫn đang phát triển, vì các sàn giao dịch có chất lượng kết nối API khác nhau và có thể ngừng hoạt động trong thời gian hoạt động thị trường cực kỳ cao. Cuối cùng, thị trường phái sinh tiền điện tử vẫn đang phát triển, trong đó các công cụ phái sinh chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ hơn trong tổng khối lượng thị trường so với thị trường tài chính truyền thống. Những đặc điểm này đã dẫn đến nhiều thách thức khác nhau khi cung cấp tính thanh khoản, bao gồm tính phân mảnh thị trường/ khả năng tương tác của thị trường, hiệu quả sử dụng vốn kém, rủi ro từ phía sàn giao dịch, các quy định không chắc chắn, và công nghệ/ tính kết nối của sàn giao dịch vẫn đang được cải thiện.
Tương lai của ngành tạo lập thị trường
Ngành công nghiệp tiền điện tử đang tiếp tục phát triển với tốc độ chóng mặt, và tạo lập thị trường tiền điện tử cũng không ngoại lệ. Chúng tôi có thể thấy các xu hướng hiện tại và tiềm năng trong tương lai như sau:
Tính thể chế hóa: Thị trường tiền điện tử đang ngày càng trở nên thể chế hóa hơn, và tầm quan trọng của các nhà cung cấp thanh khoản sẽ chỉ tăng lên khi nhu cầu thể chế tăng lên.
Khả năng tương tác: Khả năng tương tác sẽ được cải thiện, đặc biệt là trong DeFi khi các giải pháp bắc cầu chuỗi chéo (cross-chain) được cải thiện và khả năng kết hợp trở nên nổi bật. Chúng tôi thấy một thế giới đa chuỗi cuối cùng cũng đã được người dùng từ bỏ sử dụng hoàn toàn, bao gồm cả các nhà tạo lập thị trường.
Hiệu quả sử dụng vốn: Các nhà cung cấp thanh khoản trên các địa điểm mang tính tập trung phải tài trợ đầy đủ cho sổ lệnh của họ tại mỗi sàn giao dịch, do thị trường bị phân mảnh và không có khả năng ký quỹ chéo (cross-margin). Trong tương lai, việc mở rộng tín dụng lớn hơn thông qua việc sử dụng các công ty môi giới chính về tiền điện tử và thị trường mua lại (repo) chính thức hơn có thể cải thiện hiệu quả sử dụng vốn. Tại các sàn giao dịch phi tập trung, những tiến bộ về cung cấp thanh khoản tập trung, gia hạn tín dụng dưới mức thế chấp, đặt cọc (stake) tính thanh khoản, ký quỹ giao thức chéo và những tiến bộ về tốc độ thanh toán sẽ hỗ trợ tính hiệu quả về vốn.
Rủi ro từ phía sàn giao dịch: Với các sự kiện gần đây, các nhà tạo lập thị trường có thể sẽ giảm vốn trên các địa điểm tập trung và ngừng giao dịch hoàn toàn trên các sàn giao dịch kém tin cậy hơn và có ít quy định hơn để giảm thiểu rủi ro từ phía sàn giao dịch. Các nhà tạo lập thị trường và những người tham gia khác có thể tìm cách giảm chức năng của các sàn giao dịch mang tính tập trung, hiện đang đóng vai trò là nhà môi giới, sàn giao dịch và bên giám sát, có lẽ là thông qua các giải pháp cho phép giao dịch trên các địa điểm hàng đầu trực tiếp từ bên giám sát bên thứ ba, chẳng hạn như ClearLoop của Copper. Về phần mình, các sàn giao dịch có thể sẽ cố gắng thu hút tính thanh khoản thông qua phí giao dịch thấp hơn và tăng tính minh bạch, điều này đang bắt đầu được áp dụng bởi một số sàn giao dịch phát hành bằng chứng dự trữ.
So sánh DeFi và Cefi: DeFi có khả năng phát triển nhanh hơn CeFi, do tính tin cậy vốn có và khả năng tự quản lý, đổi mới nhanh hơn so với giai đoạn đầu trong vòng đời của chúng, vượt qua các thách thức hiện tại như phí gas được cải thiện, khả năng kháng MEV, và nhiều lựa chọn bảo hiểm hơn. Tuy nhiên, quy định có thể là yếu tố quyết định chính, trong đó có khả năng làm chậm quá trình áp dụng DeFi nếu các cơ quan quản lý áp dụng cách tiếp cận mạnh tay đối với DeFi hoặc thúc đẩy tăng trưởng, nên cần thiết lập các biện pháp bảo vệ rõ ràng nhưng hợp lý để thúc đẩy đổi mới.
Các công cụ phái sinh DeFi: Với sự phổ biến của các công cụ phái sinh trong thị trường tài chính truyền thống mà khối lượng các công cụ phái sinh DeFi, và sau đó là việc tạo lập thị trường các công cụ phái sinh DeFi, có thể sẽ tăng nhanh hơn khối lượng DeFi giao ngay. Điều này có thể đặc biệt đúng đối với các hợp đồng quyền chọn, nơi mà tốc độ tăng trưởng cho đến nay đã bị tụt lại so với hợp đồng quyền chọn vĩnh viễn.
Tính thanh khoản do giao thức thúc đẩy: Các giao thức DeFi thường khuyến khích cung cấp thanh khoản thông qua việc khai thác thanh khoản, trong đó giao thức sẽ cung cấp token gốc của họ cho người dùng để đổi lấy việc cung cấp tính thanh khoản trên DEX. Tuy nhiên, tính thanh khoản như vậy thường thoáng qua, sẽ rời đi sau khi hết các ưu đãi khai thác thanh khoản. Một loạt các dự án như Curve, Tokemak, OlympusDAO và Fei/Ondo đưa ra hướng thanh khoản trên chuỗi (on-chain) sáng tạo, thường thông qua giá trị do giao thức kiểm soát, trong đó các dự án sẽ tự thu tiền để hỗ trợ các giao thức của họ thay vì sử dụng tiền của người dùng bằng cách khuyến khích họ bằng các phần thưởng khai thác thanh khoản.
So sánh cơ chế thanh khoản tập trung và cơ chế thanh khoản phi tập trung
Nguồn: Coinbase, GSR
Giới thiệu về GSR
GSR có 9 năm chuyên môn về thị trường tiền điện tử với tư cách là nhà tạo lập thị trường, đối tác hệ sinh thái, người quản lý tài sản và nhà đầu tư tích cực, trong nhiều giai đoạn. GSR cung cấp các nguồn thông tin, tính thanh khoản phi tuyến tính và giao ngay trong tài sản kỹ thuật số cho các nhà phát hành token, nhà đầu tư là các tổ chức, các thợ đào và các sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu. GSR sử dụng hơn 300 nhân lực trên toàn cầu. Công nghệ giao dịch của họ được kết nối với 60 địa điểm giao dịch, bao gồm cả các DEX hàng đầu thế giới. Chúng tôi có văn hóa tiếp cận các vấn đề phức tạp với sự kiên trì và trí tưởng tượng. Chúng tôi xây dựng mối quan hệ lâu dài bằng cách cung cấp dịch vụ xuất sắc, khả năng chuyên môn cao, và khả năng giao dịch phù hợp với nhu cầu cụ thể của khách hàng.
Tuyên bố tiết lộ
Tài liệu này do GSR ("Công ty") cung cấp chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin, chỉ dành cho các nhà đầu tư là các tổ chức phức tạp, và không cấu thành một lời đề nghị hoặc cam kết, một lời mời chào hoặc cam kết, hoặc bất kỳ lời khuyên hoặc khuyến nghị nào, liên quan đến việc tham gia hoặc kết thúc bất kỳ giao dịch nào (cho dù là theo các điều khoản được hiển thị hay theo cách khác), hoặc để cung cấp dịch vụ đầu tư ở bất kỳ tiểu bang hoặc quốc gia nào mà đề nghị hoặc chào mời hoặc cung cấp đó là bất hợp pháp. Công ty không đóng vai trò là cố vấn hoặc người được ủy thác trong việc cung cấp tài liệu này.
Tài liệu này không phải là một báo cáo nghiên cứu và không phải tuân theo bất kỳ tiêu chuẩn độc lập và tiết lộ nào áp dụng cho các báo cáo nghiên cứu được lập theo các quy tắc nghiên cứu của FINRA hoặc CFTC. Tài liệu này không độc lập với lợi ích độc quyền của Công ty, có thể xung đột với lợi ích của bất kỳ đối tác nào của Công ty. Công ty giao dịch các công cụ được thảo luận trong tài liệu này là theo ý muốn của Công ty, có thể giao dịch trái ngược với quan điểm thể hiện trong tài liệu này và có thể có các vị thế đối với các công cụ liên quan khác.
Thông tin trong tài liệu này dựa trên các nguồn được coi là đáng tin cậy, nhưng không đảm bảo tính chính xác hoặc đầy đủ. Bất kỳ ý kiến hoặc ước tính nào được trình bày ở đây sẽ phản ánh nhận định của (các) tác giả kể từ ngày xuất bản và có thể thay đổi mà không cần thông báo trước. Giao dịch và đầu tư vào tài sản kỹ thuật số tiềm ẩn rất nhiều rủi ro bao gồm biến động giá và tính kém thanh khoản và có thể không phù hợp với tất cả các nhà đầu tư. Công ty không chịu trách nhiệm cho bất kỳ khoản thua lỗ trực tiếp hoặc mang tính hậu quả nào phát sinh từ việc sử dụng tài liệu này. Bản quyền của tài liệu này thuộc về GSR. Tài liệu này cũng như bất kỳ bản sao nào của chúng đều không được lấy, sao chép hoặc phân phối lại, trực tiếp hoặc gián tiếp, mà không có sự cho phép trước bằng văn bản của GSR.