Kripto para ile kredi almak geleneksel banka kredilerine başvurmaktan daha kolay. Peki, kripto para kredileri tam olarak nedir?
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Kripto Kredi Rehberi
Kripto para meraklıları, genellikle varlıklarını "HODL", yani uzun süre ellerinde tutmaya teşvik edilir. Seçtikleri para biriminin fiyatı yeterince yükselene kadar bir cüzdanda saklarlar. Ama tıpkı nakit paranızı düşük faiz oranlarına sahip bir bankaya yatırıp yükselmesini beklemenize benzeyen bu hamle için sorulan soru şudur: Dijital paralarınızı nasıl artırabilirsiniz?
İşte kripto kredilerinin devreye girdiği yer tam da burası. Sadece Bitcoin'lerini saklamaları karşılığında faiz almalarını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda borç talep edenlerin dijital varlıklarını kredi teminatı olarak kullanmalarını ve yeni yatırım yapmalarına da olanak tanır.
Yatırım yaparken en büyük zorluklardan biri nakit akışı olabilir. Acil harcamalar ve likidite eksikliği nedeniyle çeşitli dijital varlıkları zamanından önce bozdurmak zorunda kalmaktan daha kötü bir şey yoktur.
Bitcoin Kredisi
Mesela Selim'in 2 adet BTC'si olduğunu hayal edelim. Bunları satmak istemiyor, çünkü fiyatının hatırı sayılır biçimde artacağından emin. Selim ayrıca, ödemeler için kripto para birimini bozdurursa, ileride daha az Bitcoin almak zorunda kalacağından endişeleniyor.
Kripto kredi platformları bu noktada hayat kurtarıcı olabilir. Selim'e, teminat olarak Bitcoin'i gösterme ve karşılığında stablecoin cinsinden kredi alma fırsatı sunulabilir. Dijital varlıklardaki fiyat oynaklığı nedeniyle, normal şartlarda "aşırı teminat" uygulamak zorunda kalacak. Yani aldığı fonların asıl değerinden çok daha fazla BTC'yi sisteme kilitlemesi gerekecek.
Kredi ve faizi geri ödedikten sonra, teminat kripto para tam olarak iade edilecek ve BTC'nin de fiyatı düşünüldüğü gibi yükselirse güzel bir kâr elde edilecek. Kripto paralar; yalnızca kredi şartlarına uyulmadıysa veya teminat olarak kilitlenen Bitcoin'in değeri, alınan kredi tutarının altına düşerse riske girecektir.
Kripto Krediler Nasıl Başladı?
Kripto krediler ne zaman başladı? 2020 yılında Corona virüs pandemisi yüzünden ekonomi yerle bir oldu. Bu süreçte faiz oranları düştü ve büyük harcamalar için kredi başvurularının miktarında gerileme görüldü. Birçok yatırımcı, birikimlerini değerlendirmek için alternatif yol arayışına girdi. Kripto krediler, fiat (itibari) para birimlerini satmadan neredeyse gerçek zamanlı borç almak için hızlı ve kolay bir yol haline geldi. Borsalarda veya soğuk cüzdanlarda saklanan Bitcoin ve Litecoin gibi para birimleri birdenbire transfer edilmeye başladı.
Bireysel kredi veya kredi kartlarının aksine teminatlı krediler, borç veren için çok daha güvenli. Bu da borçlunun düşük faiz oranlarından yararlanmasını sağlıyor.
Kripto para birimlerinin fiyatları çok hızlı değişebiliyor. Bu nedenle krediler, çoğu zaman aşırı teminatlandırılarak kullandırılıyor. Bu sayede, kripto para fiyatı düşse bile borç veren için güvenlik sağlanmış oluyor. Ancak bu durum borçlananları olumsuz yönde etkileyebilir. Özellikle kullandıkları platform borç-değer (LTV) oranına uygun olma şartı koşuyorsa.
Kripto Kredinin Faydaları
Yatırımcıların kripto para kredileri ile elde ettikleri en büyük getirilerden biri, geleneksel bankacılık sisteminin aksine bireysel kredi puanları üzerinden değerlendirilmemeleri. Bir başka deyişle, bankaların katı kredi şartlarını karşılayamadıkları için krediye ulaşamayan; geleneksel bankacılık sistemi üzerinde finansal geçmişi olmayan kişiler, banka hesabı olmayan tüketiciler ve düzenli geliri bulunmayanlar da bu sınırların ötesine geçme şansına erişiyor. Üstelik geri ödemeler daha esnek oluyor.
Eski moda finans dünyasında kredi almak birkaç gün sürebilirken, BTC ile kredi almak gerçek zamanlı biçimde tamamlanabiliyor. Ayrıca vergiye tabi olmadan, varlıkları hızlıca kullanılabilir hale getirmek mümkün. Üstelik krediler ihtiyaca göre ayarlanabiliyor. Kullanıcılar ayrıca kripto varlıkları arasında geçiş yapabiliyor. Böylece aynı platform üzerinde Ether yatırıp Tether ödünç alabiliyor.
Bitcoin Kredisi Nasıl Alınır?
BTC ile kredi almak kulağınıza hoş geliyorsa, ancak nereden ve nasıl başlayacağınızı bilmiyorsanız, merkezi ve merkeziyetsiz olmak üzere iki ana kredi platform seçeneği sunuluyor.
Merkezi Borsalarda Kripto Kredi
BlockFi, Nexo ve Binance gibi merkezi ekosistemler, düzenlemelere uyumlu hale gelmek için belirli kurallara ve prosedürlere uymak zorunda. Seçilen platforma kaydolarak hesap oluşturmak, dolandırıcılığı ve kara para aklamayı önlemek için gerekli olan Müşterini Tanı (KYC) prosedürlerine uygun hareket etmek gerekiyor.
Bu platformlar genellikle teminatların güvende olduğunu ispatlamak için bu tip güvenlik protokolleri uyguluyor. Kimileri kripto paraları sigorta aracılığıyla korurken kimileriyse, dijital varlıkların büyük kısmını soğuk cüzdanlara aktararak saklamayı ve internet bağlantısından uzak tutmayı tercih ediyor.
Merkezi kripto kredi platformları, herkes tarafından görülebilen blockchain teknolojisini kullanarak tüm para yatırma ve para çekme işlemlerini kaydediyor. USDC ve DAI gibi birçok kripto para ve stablecoin seçeneklerine erişip Bitcoin ile faiz kazanma yolu sunuyor. Genel olarak ifade etmek gerekirse, bankalardaki en iyi dolar mevduat hesapları yıllık yüzde 1 faiz sunarken, birçok kripto platformu yüzde 8'e kadar faiz verebiliyor. En iyi oranlarına erişmek ve ortalamanın üzerinde işlem ücreti ödememek için gereken araştırmayı yapmalısınız.
CeFi (merkezi finans) platformları üzerinden kredi alırken birçok evrak işi gerekiyor. Ancak işlem yapılan ortamın düzenlemelere uygun olması ve sadece bir tıklama veya telefon görüşmesiyle müşteri temsilcisine ulaşabilme gibi seçeneklere sahip olmasıyla geleneksel yatırımcılara daha cazip gelebilir.
Binance Borsasından Kripto Kredi Almak
Binance borsasındaki Binance loan platform; BUSD ve USDT gibi stablecoin'lerin yanı sıra, BTC ve ETH gibi üst düzey kripto para birimlerini kullanarak kredi almak isteyen kullanıcılara hizmet sağlıyor. Kredi kullanmak için BTC, ETH, BNB ve diğer kripto para birimleri teminat gösterilebiliyor. Başlangıç LTV oranı yüzde 65 seviyesinde. Yüzde 75'te teminat tamamlama çağrısı (margin call) ve yüzde 83'te ise LTV tasfiyesinin gerçekleştiği unutulmamalı.
Kredi koşulları 7, 14, 30, 90 ve 180 gün üzerinden, faiz ise saatlik olarak hesaplanıyor. Binance kullanıcıları krediyi önceden ödemeyi seçebiliyor, ancak faiz miktarı en yakın saate kadar yuvarlanıyor. 9 Eylül 2021 itibarıyla saatlik faiz oranı yüzde 0,001667 seviyesinde ve kripto varlık ödünç aldığı saatte faiz hesaplanmaya başlıyor.
BlockFi ile Kripto Kredi Almak
Geleneksel finansal ürünlere erişimi olmayan piyasalara kredi hizmetleri sunmak adına 2017'de kurulan BlockFi, iyi oranlar ve kurumsal kalitede hizmet sunarak öne çıkıyor. BlockFi protokolünün ana ürünü, kullanıcıların kripto varlıklarını ödünç vererek yüzde 8 oranında yıllık getiri (APY) sağladıkları faiz hesabı. BlockFi ayrıca, yüzde 4,5 APY oranıyla kripto kredi seçeneği de sunuyor.
Ancak BlockFi üzerinden kripto kredi almak, Binance borsasına kıyasla daha fazla gereksinime sahip. Öncelikle minimum kredi tutarı 10.000 dolar. Ayrıca, yüzde 50 ile LTV oranı daha düşük seviyede. Teminat tamamlama çağrısı ise yüzde 70 oranında. BlockFi kullanıcıları kredilerini aynı iş günü içinde alabiliyor ve Binance'a benzer şekilde kredi ödemesini önceden yapma olanağı da sunuluyor.
BlockFi Güvenli mi?
BlockFi'nin arkasında, New York Eyalet Finansal Hizmetler Bakanlığı tarafından düzenlenmiş bir şirket olan Gemini Trust Company LLC var. Şirket ayrıca Galaxy Digital, Fidelity, SoFi ve Coinbase Ventures gibi önemli kurumsal yatırımcılar tarafından da destekleniyor. Bununla birlikte, BlockFi'deki kripto hesapları FDIC veya SIPC koruması içermiyor. Buna ek olarak New Jersey, Alabama ve Teksas olmak üzere üç ABD eyaleti, menkul kıymet yasasını ihlal ettiği gerekçesiyle BlockFi faiz hesaplarını yasakladı. Bu durum, BlockFi kripto kredi ürününü doğrudan etkilemese de, kullanıcıların BlockFi'ye erişimini olumsuz yönde etkileyebilir.
Teminatsız Kripto Kredisi Almak
Kripto kredi almak için ikinci seçenek, kısaca DeFi olarak bilinen merkeziyetsiz platformlar olabilir.
Güvensiz kripto kredi olarak da bilinen teminatsız kripto krediler, kısa vadeli likidite sağlayan yenilikçi finansal hizmetler arasında yer alıyor. Hem fiat (itibari para) hem de kripto para ile ödeme yapılabiliyor. Fikir; mülk ve altın gibi geleneksel varlıklar yerine teminat olarak kripto para kullanarak doğrudan borç verenden kredi almaya dayanıyor. Güvensiz veya teminatsız kripto kredisi almak istiyorsanız, ekosistem içinde bu hizmete erişebileceğiniz bir dizi platform bulunuyor. Örneğin flaş kredi (flash loan), teminat olmaksızın kripto krediye ulaşmanın popüler bir örneğiyken, yüksek seviyede kripto bilgisine ihtiyaç duyuyor.
Teminat gerektirmeyen herhangi bir kripto kredisi almadan önce, kendi araştırmanızı yaptığınızdan ve platformun meşruluğundan emin olmalısınız.
Merkeziyetsiz Finans (DeFi) Kredisi Nedir?
DeFi borç verme platformları tamamen merkeziyetsiz olduğundan işlemler insanlar tarafından değil, kodla işleniyor. Aave, Compound ve dYdX gibi hizmetlerin akıllı sözleşmeleri, kredi ödemelerini otomatikleştirmek için algoritmalar ve çeşitli protokollerden yararlanıyor.
Blockchain sistemlerinde hiçbir veri gizlenemediği için, merkeziyetsiz finans platformundaki protokollere herkes erişebiliyor. CeFi platformlarının aksine, aracı veya finansal düzenleyici bulunmuyor. Yani KYC gibi doğrulama sürecinden geçmek gerekmiyor. Bununla birlikte kripto para kredileri açısından DeFi faiz oranları, merkezi rakiplerin sağlayabileceği oranlara kıyasla geride kalıyor.
Herhangi bir DeFi platformu üzerinden BTC ve ETH gibi bir kripto para birimiyle kredi almak, durum tespiti sürecini ortadan kaldırdığından çok hızlı gerçekleşiyor. Akıllı sözleşmeler sayesinde kullanıcılar, sadece kredi başvurusunda bulunarak ve kripto kredi platformuyla ilişkilendirilmiş kullanmak istedikleri cüzdana teminat göndererek krediye erişebiliyor.
Merkeziyetsiz kredi platformu kullanıcıları, kimliklerini üçüncü tarafa doğrulamak zorunda kalmadan diledikleri ölçekte kredi için başvuru yapabiliyor. USDC, fiat para birimleri, Ethereum veya BTC gibi kripto para birimlerinin yanı sıra stablecoin seçenekleri ile de kredi alınabiliyor.
Kripto Kredi Alınır mı?
Birçok merkezi ve merkeziyetsiz kredi platformunda, kripto para ile mevduat hesabı açmanın yanı sıra alım satım yapılan token'lara veya kredi alma seçeneklerine sahip olmak mümkün.
Her iki tür kredi platformu da erken aşamada olduğu için sektörün heyecan verici olduğu açık. Büyüme potansiyelinin yüksek olmasının yanı sıra, geleneksel piyasadaki formaliteler olmadan krediye erişim olanağı sunulması, hem bireysel yatırımcı hem de finansal hizmet sektöründe ezberleri bozabilir.
Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
