Ethereum Dünyasına Giriş
Crypto Basics

Ethereum Dünyasına Giriş

Ethereum nedir? Ethereum ağı nasıl çalışır? Cevaplar detaylı rehberimizde.

Ethereum Dünyasına Giriş

İçindekiler

Ethereum Tarihi

Ethereum projesi 2013 sonlarında hayata geçti. Vitalik Buterintarafından yazılan teknik makale ile dünyaya adını duyurdu. Aynı anda Mastercoin projesi üzerinde de çalışan Buterin, ekosistemde ses getiren bir projeye imza attı. Mihai Alisie, Anthony Di Iorio, Gavin Wood ve Charles Hoskinson ile birlikte Buterin, Ocak 2014 sonlarında gerçekleşen Miami Bitcoin konferansında Ethereum projesini tanıttı.

Projenin gelişim sürecine sermaye sağlamak amacıyla kitle fonlaması etkinliği düzenlendi. Temmuz ila Eylül 2014 arasında gerçekleşen ön satış etkinliğinde 50 milyon Ether satıldı. Yatırımcılar, satışın ilk iki haftasında 1 Bitcoin karşılığında 2.000 ETH aldı. Daha sonra fiyat, BTC başına 1.339 ETH seviyesine güncellendi. Ethereum'un geliştirilmesi ve diğer faaliyetleri finanse etmek için 12 milyon ETH oluşturuldu. İlk iki hafta boyunca tokenlerin neredeyse yüzde 90'ı satıldı ve 31.000 BTC fon sağlandı.

Ethereum ağının gelişiminde şu üç önemli aşama gerçekleşti:

  • Frontier (Temmuz 2015) — İşlem etkinliği, akıllı sözleşmelerde sanal makine kullanımı, madencilik fizibilitesi ve ağa uygulanan stres test.
  • Homestead (Mart 2016) — Ethereum İyileştirme Önerileri (Ethereum Improvement Proposals) entegrasyonu, hızlı işlem altyapısı, harici oluşumlardan bağımsız ETH bağışı kabul eden Ethereum Foundation.
  • Metropolis (Ekim 2017) — Ölçeklenebilirlik, işlem süreçleri ve güvenlik için gerçekleştirilen Byzantium (Ekim 2017) ve Constantinopple (2019) isimli yükseltme işlemleri. Madencilik ödülü azaltımı.
Bir sonraki büyük yükseltme olan Serenity, Ethereum ağının İş İspatı yerine Hisse İspatı algortimasına geçmesini sağlayacak. Bu süreç "The Merge" olarak da adlandırılıyor. Bu yükseltme için resmi bir başlangıç tarihi yok, ancak 2022'nin ikinci çeyreğinde gerçekleşmesi planlanıyor.

Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?

Ethereum Nedir? Ether Nedir?

Ethereum ve Ether terimleri genellikle birbirleriyle karıştırılır. Zira birçok yönden aynı oldukları düşünülür. Ethereum, akıllı sözleşme ve işlemlerin kullanımını mümkün kılan ağın adıdır. Etherveya ETH ise, ağ ücretlerini karşılamak ve işlemler için kullanılan dijital para birimidir.
Ethereum ağında çalışan tüm hizmet, protokol ve ürünler para birimi olarak Ether'i kullanır. Bitcoin ağında BTC neyse, Ethereum ağında da Ether odur.

Ether için maksimum arz değeri belirlenmiş değil.

Ethereum Nasıl Çalışıyor?

Ethereum ağında, bugün de kullanılmakta olan çeşitli özellikler şu şekilde sıralanabilir:

  • Akıllı sözleşme: Belirli koşulların yerine gelmesinin ardından kendi kendine çalışan ve otomatik olarak bir dizi kuralı yürüten bilgisayar programı. Ağ üzerinde yer alan varlıkların sahipliğinin ne zaman ve hangi koşullar altında değiştiğini belirlemek için kullanılabilirler. NFT, DeFi ve diğer alanlar da dahil olmak üzere birçok merkeziyetsiz yapıya akıllı sözleşmeler güç verir.
  • Ethereum blockchain: Ethereum ağındaki işlem ve faaliyet geçmişinin değiştirilemez kaydıdır.
  • Konsensüs mekanizması: An itibarıyla Ethereum, blockchain üzerindeki bilgileri doğrulamak ve kaydetmek için İş İspatı algoritmasını kullanıyor. Ancak bu algoritma, Serenity yükseltmesi esnasında Hisse İspatı ile değişecek.
  • Ethereum Virtual Machine (EVM): Ethereum üzerinde ağ kurallarını yürütmek, tüm işlem ve akıllı sözleşmelerde bu rollerin uygulanması için kritik öneme sahip bir parçadır.
  • Ether: Ethereum ağının yerel para birimidir.
  • Solidity: Ethereum ağının programlama dilidir. Akıllı sözleşme yazma, protokol ve merkeziyetsiz uygulamalar oluşturma gibi işlemlerde bu dil kullanılır. C++, JavaScript ve Python gibi dillerden esinlenilerek geliştirilen Solidity, nesne yönelimlidir.

Geliştiriciler, tüm bu bileşenlerin bir araya gelmesi sayesinde Ethereum ağında heyecan verici projeleri hayata geçirebilir.

Yeni başlayanlar için hazırladığımız, 'Solidity nasıl öğrenilir?' rehberimize göz atın.

Ethereum Gelecek Yol Haritası

An itibarıyla Ethereum ağında asıl odaklanılan konu, önümüzdeki 18 ila 24 ay içinde gerçekleşmesi beklenen Ethereum 2.0 güncellemesi. Ethereum 2.0 sürümüne geçmek, ağın konsensüs algoritmasını Hisse İspatı sürümüne geçirecek ve daha fazla ölçeklenebilirlik, güvenlik ve sürdürülebilirlik sağlayacak.
Bu yükseltmenin ilk kısmında Beacon Chain süreci işleme konacak. Ethereum ağı üzerinde stake etmeyi mümkün hale getirmek için gerekli olan bu altyapı, gelecekteki yükseltmeler için de sağlam bir zemin görevi görecek. Beacon Chain süreci Ethereum 2.0 ile ilişkilendiriliyor olsa da, Ethereum mainnet'ten ayrı olarak, İş İspatı konsensüs algoritmasına sahip sürümde çalışıyor.
Nihayetinde ikisi birleşecek ve tüm ağ için stake etme işlemi başlayacak ve İş İspatı konsensüs algoritmasına son verilecek.
Ardından geliştiricilerin, bir süre daha parçalanmış zincirler üzerinden işlem yapmaya ihtiyaçları olacak. Shard (parça) ismi verilen yapılar, verileri depolarken ve Ethereum işlemlerini gerçekleştirirken daha büyük kapasiteye sahip olacak. Bu husus, geliştirici odaklı ekosistem için çok kritik. Geliştiriciler yükseltme süreçlerini tamamladıkça parçalara daha fazla özellik eklenecek. Gelgelelim, parçalanmış zincirler 2023'ten önce uygulamaya alınmayacak.

Ethereum'a Nasıl Yatırım Yapılır?

Kripto para birimlerine küresel ölçekte ilgi arttıkça, Ethereum gibi projelere yatırım talebi ve isteği daha fazla konuşulacaktır. Ethereum (ETH) kripto para birimi, merkezi borsa ve alım satım platformlarından alınabildiği gibi, farklı bir kripto para birimine sahip olunması durumunda merkeziyetsiz protokoller üzerinden de edinilebilir.

Ethereum yatırımı yapmak için cüzdan oluşturmadan önce temel seviyede bilgi sahibi olmak gerekir. Satın aldığınız ETH'leri saklamak için Ethereum destekli bir kripto para cüzdanına ihtiyacınız olacak. Ayrıca, ihtiyaçlarınızı karşılayacak doğru kripto para borsasını tercih etmeniz gerekiyor. Bazı alım satım platformları her ülkede faaliyet göstermediğinden buna da dikkat etmek gerek.

Ethereum alıp satmanıza olanak tanıyan hem merkezi hem de merkeziyetsiz borsalar mevcut.

Ethereum Yatırımı Yapmak: Merkezi Borsalar

Dünyadaki hemen her kripto para borsası, Ethereum gibi para birimlerini satın alma imkanı sunuyor. Keşfetmeye değer seçenekler arasında şunlar var:
  • Binance
  • Coinbase
  • Bitfinex
  • Bitstrap
  • Kraken
  • OKEx
  • Huobi
  • Ve daha niceleri...

Bu borsaların hepsi, hesap oluşturmanızı ve kimlik bilgilerinizi doğrulamanızı isteyecektir. Yasa koyucuların düzenlemelerine uygun çalışan bu şirketlerde bilgi doğrulama işlemi oldukça önemlidir. Hesap oluşturmak ise ücretsizdir.

Doğrulama işleminden sonra, Ethereum yatırımı yapabilmeniz için hesabınıza para eklemeniz gerekir. Bazı şirketler kredi kartı ve hatta nakit mevduat kabul ederken çoğu borsa, hesaplara banka havalesi üzerinden para yollanmasını istiyor. Sunulan seçenekler hakkında bilgi almanız ve size en kolay gelen özelliği kullanmak akıllıca olacaktır. Banka havalesi ile para transfer etmek birkaç iş günü sürebilir, ancak kullandığınız platforma bağlı olarak aynı gün para yatırmak da mümkün.

Hesabınızda para varsa, yatırdığınız varlık cinsinden Ethereum işlem çiftlerine ulaşmak için borsa arayüzünde gezinin. Kullanmak istediğiniz tutarı belirleyerek satın alma emri verin ve para biriminizi Ethereum'a dönüştürün. İşlem tamamlandıktan sonra Ether bakiyesi borsa hesabınıza ait cüzdanda yer alacaktır. Paranızı borsadaki cüzdanınızda tutabileceğiniz gibi, Ethereum cüzdanına da taşıyabilirsiniz. Böylece özel anahtar ve "seed" ifadeleri sizin kontrolünüzde olur.

Ethereum Yatırımı Yapmak: Merkeziyetsiz Borsalar

Eğer halihazırda kripto para sahipseniz, Ethereum'a yatırım yapmak için mevcut kripto para birimlerinizi Ether'e dönüştürmeniz yeterli. Merkeziyetsiz borsa yoluyla işlem yapmak isteyenler için şu platformlar mevcut:
  • Uniswap
  • Sushiswap
  • 1Inch
  • Ve daha niceleri...

Merkezi platformlardan farklı olarak, merkeziyetsiz borsalarda kullanıcıların hesap oluşturmasına gerek yok. Bunun yerine kullanıcılar, kripto para cüzdanları üzerinden pratik biçimde doğrudan alım satım yapabilir.

Alım satım işlemi, sahip olduğunuz dijital varlığı Ethereum para birimine dönüştürmekten ibarettir. Satın alma emrini merkeziyetsiz borsaya göndermeniz yeterli. İşlem tamamlandıktan sonra ETH bakiyesi doğrudan cüzdanınıza aktarılacaktır.

Ethereum Cüzdanı Nasıl Kullanılır?

Artık Ethereum yatırımı yapmak için hangi platformları kullanabileceğinizi öğrendiğinize göre, bir sonraki adım Ethereum cüzdanı kurmak olacaktır. Bu olmadan, Ether varlıklarınızı güvenli bir şekilde muhafaza edemezsiniz. Merkezi borsalar, saklama çözümleri sunarak kullanıcıların kripto fonlarını muhafaza etmelerine yardımcı olsa da, yatırımcıların fonlarına erişmeleri için onay ihtiyacı duyulur ve bu durum kripto para ekosistemi açısından ideal değildir.

Ethereum cüzdanları, kullanıcıların Ether dışında ERC-20 ve ERC-721 gibi token standartlarına ait tokenleri saklamasına olanak tanır.

Yatırımcıların kullanımına uygun birçok Ethereum cüzdanı var. Kimi kullanıcılar bilgisayarlarında veya mobil cihazlarında erişebilecekleri bir yazılım çözümünü tercih eder. Kimileriyse daha fazla güvenlik ve kontrol ihtiyacı duyduğundan donanım cüzdanlarını tercih eder. Donanım cüzdanları esasen şifreyle korunan USB cihazlarından ibarettir. Bilgisayara takılarak veya Bluetooth üzerinden mobil cihazlara bağlanması gerekir.

Donanım cüzdan seçenekleri arasında şunlar bulunmaktadır:
  • Ledger Nano S/X
  • Trezor
  • Satochip
Diğer taraftan yazılım cüzdan tercih edenler için en popüler ve güvenli seçenekler şu şekilde:
  • MetaMask (masaüstü ve mobil)
  • MyEtherWallet
  • MathWallet
  • Argent
  • Numio
  • Opera Tarayıcı (iOS ve Android)
  • Ve daha niceleri...

Kullanıcının cüzdandan beklentisine bağlı olarak en doğru seçeneğin hangisi olduğu değişiklik gösterir. Cüzdan işlevselliği ise, süslü özelliklere kıyasla diğer tüm cüzdan seçeneklerinin önüne geçecek kadar önemli bir kriterdir. Ethereum yatırımı yaparken işlevsellik, yani varlıkları gönderme ve alma kolaylığı en önemli faktördür. Buna karşın kimi kullanıcılar NFT, merkeziyetsiz uygulama, DeFi ve benzeri platformlarla etkileşim kurmak gibi ek özelliklere sahip olmak isteyebilir.

Yazılım cüzdanlarını kullanmaksa son derece basittir. Sık kullandığınız cihazınıza yazılımı yükleyip kurulum işlemine başlayabilirsiniz. Cüzdanın sizin için bir tane oluşturması durumunda tohum (seed) ifadesini yedeklemeyi unutmayın. Bu sözcük seti, cüzdanın özel anahtarını temsil eder. Adresin ve cüzdanla ilişkili tüm fonların hak sahibi olduğunuzun kesin kanıtını içerir.

Bu bilgileri, dijital ortam yerine bir kağıda yazarak yedeklemek en doğru yöntemdir. Bilgileri dijital biçimde, özellikle de çevrim içi metin dosyalarının içinde saklamak, bilgisayar korsanlarına davetiye sunmak anlamına gelir.

Kurulum tamamlandıktan sonra, cüzdana ait adresler oluşturulacak ve istemeniz durumunda yeni bir adres oluşturmanız için seçenek sunulacaktır. Bu adres Ethereum yatırımı yaptığınızda ve cüzdanınıza para gönderdiğinizde kullanılacak.

Merkezi veya merkeziyetsiz borsa kullanmaktan bağımsız olarak, satın aldığınız Ethereum varlıklarını her zaman cüzdanınıza taşımanız yararınıza olacaktır. Kendi cüzdanınızı kullanmak, üçüncü parti onayına gerek kalmadan varlıklarını harcamanızı sağlar.

Ethereum cüzdan adresinizin tohum (seed) ifadesi, belirli bir yazılım veya donanım cüzdanına bağlı biçimde çalışmaz. Yani farklı bir cüzdan kullanmak isterseniz, mevcut adreslerinizi ve içlerindeki bakiyelerinizi kolayca yeni cüzdanınıza aktarabilirsiniz. Farklı cüzdan seçeneklerini denemekten çekinmeyin, ancak hesap bilgilerinizi korumayı da ihmal etmeyin.

Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
13 people liked this article