CMC Crypto Playbook ประจำปี 2566: การจักดการความเสี่ยงในการให้กู้ในรูปแบบ Centralized เปรียบเทียบกับ Decentralized; บทเรียนที่ได้เรียนรู้จาก Compound Labs

ในปี 2565 หน่วยงานการให้กู้ยืมแบบรวมศูนย์ที่โดดเด่นล้วนล้มลงเหมือนโดมิโน ในขณะที่โปรโตคอลการให้กู้ยืมแบบกระจายอำนาจยังคงดำเนินการต่อไปโดยไม่มีปัญหา ในขณะที่การปล่อยสินเชื่อแบบกระจายอำนาจมีความท้าทายในความเสี่ยงของ smart contract และการออกแบบทางเศรษฐกิจ การให้กู้ยืมแบบรวมศูนย์ต้องเผชิญความเสี่ยงที่สูงกว่าในด้านอคติและความคลุมเครือของมนุษย์เอง เนื่องจากขาดความไว้วางใจในระบบแบบกระจายอำนาจ การให้กู้ยืมจะต้องมีลักษณะพื้นฐานในด้านการป้องกัน

วัตถุประสงค์ที่สำคัญที่สุดของโปรโตคอลการให้ยืมแบบกระจายศูนย์จะต้องเป็นการรักษาทรัพย์สินของผู้ใช้ให้ปลอดภัย วัตถุประสงค์ประการที่สองคือการเพิ่มยอดสินทรัพย์ของผู้จัดหา Compound ทำสิ่งนี้โดยปฏิบัติตามกฎสองสามข้อ: ให้ยืมเฉพาะสินทรัพย์ที่จัดสรรไว้ให้กับผู้กู้ที่มีหลักประกันมากกว่าจำนวนที่ต้อการยืม สร้างแรงจูงใจด้านสภาพคล่องด้วยอัตราดอกเบี้ยแบบอัลกอริทึม และจูงใจในการชำระบัญชีสำหรับตำแหน่งที่ใกล้จะล้มละลาย มันดูเหมือนง่าย อาจดูเหมือนมีข้อจำกัด แต่ก็มีประสิทธิภาพ บริษัทที่มีชื่อเสียงที่เข้าสู่ภาวะล้มละลายในปี 2565 ไม่ได้ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์เหล่านี้

ใช้โค้ดในการตัดสินใจ

ในระบบออนเชน การทำงานแบบ permissionless และกระจายอำนาจ ไม่มีกระบวนเรียกเงินกู้คืนโดยศาลที่จะมาช่วยบีบให้มีการคืนสินทรัพย์ออกจากผู้ยืมที่ค้างชำระ ผู้กู้สามารถเป็นแอดเดรสของบล็อคเชนที่ไม่ระบุชื่อใดก็ได้ หรือแม้การเป็น smart contracts ที่ไม่มีเจ้าของหรือนิติบุคคล

เพื่อรับประกันมูลค่าของเงินกู้ไม่ให้สูญเสียไป บุคคลบางส่วน (นอกเหนือจากผู้ให้กู้) จะต้องได้รับการจูงใจให้ทำการชำระคืน ผู้ยืมต้องได้รับแรงจูงใจอย่างเหมาะสมในการปิดตำแหน่งของตน หรือผู้ให้กู้ต้องมีสิทธิ์ในการปิดตำแหน่งเพื่อให้พวกเขาผ่านการชำระบัญชีและกู้คืนยอดคงเหลือทั้งหมดได้

เงื่อนไขเบื้องต้นเหล่านี้ส่งผลให้มีการบังคับใช้โค้ดของโปรโตคอล Compound ซึ่งจะทำงานโดยอัตโนมัติและเป็นแบบโอเพ่นซอร์ส โค้ดนี้ไม่สามารถทำการต่อรองได้ วิธีการดำเนินการและการตัดสินใจมีความโปร่งใสอย่างสมบูรณ์ สิ่งนี้ช่วยให้ผู้กู้และผู้ให้กู้ทราบกฎและตัดสินใจว่าพวกเขาต้องการเข้าร่วมหรือไม่ การเปลี่ยนแปลงโค้ดใด ๆ จะต้องผ่านกระบวนการกำกับดูแลแบบอนุรักษ์นิยม กระบวนการกำกับดูแลมีการล็อคเวลา ดังนั้นหากผู้เข้าร่วมที่ไม่ชอบการเปลี่ยนแปลงกฎที่กำลังจะเกิดขึ้นนี้จะยังมีเวลาเหลือเฟือที่จะออกจากโปรโตคอล โค้ดนี้ไม่ได้ทำการตัดสินใจตามอำเภอใจ การเปลี่ยนแปลงจากความโลเลของมนุษย์ (เช่น ว่าจะเลิกกิจการกับลูกค้าที่ดีที่สุดของคุณหรือไม่) หรือจมอยู่กับโฆษณาเกินจริง (และให้สินเชื่อที่มีหลักประกันที่มีความเสี่ยง)

ความแข็งแกร่ง ความโปร่งใส และความเป็นอิสระนี้ได้พิสูจน์คุณค่าของพวกมัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปีนี้ เนื่องจากเป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามอย่างสิ้นเชิงกับโลกของการให้ยืมแบบรวมศูนย์ที่มีข้อเสียซึ่งดำเนินการในพื้นที่คริปโต มันเป็นที่น่าสังเกตว่า Celsius, Three Arrows Capital และ Alameda ต่างก็ปิดสถานะบน Compound (และโปรโตคอล DeFi อื่นๆ) ก่อนที่จะมีการยื่นฟ้องล้มละลาย พวกเขาไม่สามารถขอให้โปรโตคอลเหล่านี้เปลี่ยนกฎผ่านกระบวนการล้มละลายได้ และด้วยการทำเช่นนั้น พวกเขาได้ปลดล็อกมูลค่าที่มากขึ้นสำหรับตัวเอง (เนื่องจากการที่มีหลักค้ำประกันที่มากเกินไป) มากกว่าที่พวกเขาจ่ายคืนได้ คู่สัญญาแบบรวมศูนย์ของพวกเขาไม่โชคดีและต้องใช้เวลาหลายปีในการคลี่คลายสถานการณ์ในศาล

ทำให้มีสินทรัพย์มากกว่าส่วนของหนี้สิน

การมีหลักประกันมากเกินไปอาจฟังดูง่าย: การถือหลักประกันที่มีมูลค่ามากกว่ามูลค่าของเงินกู้ เมื่อทำงานใน decentralized smart contract ส่วนหนึ่งของการถือครองหลักประกันจะเป็นสิ่งที่จำเป็นตั้งแต่เริ่มต้น เนื่องจากสัญญาไม่สามารถตั้งสมมติฐานใด ๆ เกี่ยวกับการไว้วางใจผู้กู้หรือการส่งต่อไปที่ศาลเพื่อเรียกร้องเงินคืนในอนาคต เมื่อบริษัท CeFi ล้มละลายพวกเขาได้ทำการปล่อยเงินกู้ พวกเขา (หวังว่า) เชื่อว่าผู้กู้จะจ่ายเงินให้พวกเขาอย่างน้อยที่สุดก็เท่ากับที่พวกเขาเป็นหนี้อยู่ การใช้ทรัพยากรที่ไม่พร้อมใช้งานสำหรับ smart contracts มนุษย์ได้ระบุว่าเงินกู้มีความปลอดภัย และทำการส่งทรัพย์สินของผู้ใช้ไปยังผู้ยืม ในช่วงเวลาของการกู้ยืมจนถึงทุกวันนี้ ความคิดของมนุษย์เหล่านั้นดูเหมือนจะได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามันผิด

วิธีหนึ่งที่ผู้มีอำนาจตัดสินใจในการประเมินผู้กู้คือการดูชื่อเสียงในด้านความน่าเชื่อถือและความสำเร็จทางการเงิน การฟ้องล้มละลายทำลายชื่อเสียงนี้ทันที เมื่อลูกหนี้หมดตัวจริง ๆ ชื่อเสียงก็เสื่อมถอย หากชื่อเสียงมีพื้นฐานมาจากการมีทรัพย์สิน จะเป็นการดีกว่าถ้าถือว่าทรัพย์สินเป็นหลักประกันโดยตรง แทนที่จะเชื่อในชื่อเสียงและทรัพย์สินทั้งสองอย่างพร้อมกัน นอกจากนี้ยังมีความเป็นไปได้ที่ผู้ให้กู้รายหลายรายกำลังคำนึงถึงชื่อเสียงหรือความรู้เกี่ยวกับสินทรัพย์ของลูกหนี้มากกว่าที่จะถือหลักประกันด้วยตนเอง การรักษาชื่อเสียงเป็นหลักประกันเงินกู้กลายเป็นการนับซ้ำ

อีกวิธีที่เสี่ยงโชคในการตีราคาหลักประกันผิดๆ คือการมองข้ามสิ่งที่จะเกิดขึ้นเมื่อคุณต้องการขาย ราคาสปอตของสินทรัพย์สามารถลดลงอย่างรวดเร็วเมื่อมีการขายจำนวนมาก เวลาในการขายสินทรัพย์เพื่อชำระบัญชีมักจะเกิดขึ้นพร้อมกับการลดลงของราคาสินทรัพย์ สิ่งนี้ทำให้การประเมินมูลค่าหลักประกันทำงานได้ดีในช่วงเวลาที่มีเสถียรภาพหรือการที่ตลาดกระทิงนั้นกลับมีอันตรายเป็นทวีคูณ โปรโตคอล DeFi ต้องคำนึงถึงสิ่งนี้อย่างจริงจังเนื่องจากความผันผวนอย่างมากของราคาสินทรัพย์คริปโต Compound ใช้ปัจจัยในด้านหลักค้ำประกันเพื่อกำหนดอำนาจการยืมของสินทรัพย์ตามความผันผวนของสินทรัพย์และความแข็งแกร่งของตลาด บุคคลที่สาม เช่น Gauntlet เรียกใช้การจำลองเชิงตัวเลข โดยใช้ข้อมูลในอดีตและสถานการณ์ที่เลวร้ายที่สุด เพื่อช่วยกำหนดว่าพารามิเตอร์ความเสี่ยงสำหรับโปรโตคอลผ่านการกำกับดูแลแบบออนไลน์เหล่านี้ควรเป็นอย่างไร

ผู้ให้กู้ยังตกหลุมพรางของการปล่อยให้ชะตากรรมผูกติดกับผู้ที่กู้ยืมจากพวกเขา การปล่อยให้ขนาดของผู้กู้รายเดียวหรือการยืมต่อหลักประกันประเภทเดียวมีขนาดใหญ่ขึ้นเพื่อที่จะได้รับดอกเบี้ยที่มากขึ้นเป็นสิ่งที่ดึงดูดให้ตกหลุมพรางได้เป็นอย่างดี ในกรณีของ Alameda / FTX บริษัททั้งสองมีความสัมพันธ์กันมากจนไม่มีแรงจูงใจในการชำระสินเชื่อของ Alameda ต่อ FTX สิ่งนี่อาจมีความปรารถนาที่จะรักษาสิ่งที่พวกเขาเชื่อว่าเป็นความสัมพันธ์ที่ร่ำรวย แต่ด้วยการตัดสินใจที่มีอคติของมนุษย์ (รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ อีกมากมาย) กลับนำไปสู่การล้มละลายของทั้งสองบริษัทในท้ายที่สุด มันอาจไม่ใช่แค่ความเป็นมิตรที่ผู้ให้กู้ไม่ต้องการทำลาย แต่อาจรวมไปถึงหลักประกันบางประเภทที่ผู้ให้กู้ลังเลที่จะขาย หากผู้ให้กู้ใช้สินทรัพย์ที่พวกเขาสนใจเป็นหลักประกัน พวกเขาอาจไม่เต็มใจที่จะขายอย่างรวดเร็วเมื่อจำเป็นเพราะคิดว่าอาจจะสามารถประนีประนอมสถานะของตนเองได้ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ไม่แยกความแตกต่างของความสัมพันธ์กับผู้ยืมหรือสินทรัพย์จะไม่ประสบปัญหาเช่นนี้

อะไรคือสิ่งต่อไป

จุดแข็งหลักของการจัดการความเสี่ยงของ DeFi คือความโปร่งใสและความแข็งแกร่งที่ใช้ในการประเมินผู้เข้าร่วมอย่างเท่าเทียมกัน โปรโตคอล DeFi มีความสามารถในการตัดสินใจออกแบบการจัดการความเสี่ยงที่มีข้อบกพร่องเมื่อเปิดตัวหรือในการจัดการ DAO ที่กำลังดำเนินอยู่ได้อย่างง่ายดาย เช่นเดียวกับบริษัทแบบรวมศูนย์ แต่ข้อบกพร่องของมันกลับถูกเปิดเผยออกมาตั้งแต่วันแรก เมื่อสร้างวิธีแก้ปัญหาด้วยอัลกอริทึมล้วน ๆ และอาศัยโค้ดที่ทำงานตลอด 24 ชั่วโมงทุกวันโดยไม่มีการแทรกแซงของมนุษย์ อคติส่วนบุคคล (เช่น ความไว้วางใจคู่สัญญาที่เกิดจากความใกล้ชิดส่วนตัว) จะไม่เกิดขึ้น หากข้อบกพร่องด้านการออกแบบเปิดโอกาสให้ตำแหน่งมีขนาดใหญ่เกินไปแทนที่จะยกเลิกสัญญา ดังนั้นความโปร่งใสของโปรโตคอล DeFi จึงหมายความว่าผู้ใช้มีโอกาสที่จะหลีกเลี่ยงการใช้งานที่ไม่พึงประสงค์และผลักดันให้สามารถหาทางออกได้โดยไม่จำเป็นต้องยึดติดว่าสิ่งต่าง ๆ จะดำเนินไปได้ด้วยดีหลังจากประตูปิดลง

ผู้ให้กู้แบบกระจายอำนาจและแบบรวมศูนย์เผชิญกับความท้าทายในการบริหารความเสี่ยงที่คล้ายคลึงกัน แต่โปรโตคอลแบบกระจายอำนาจโดยค่าเริ่มต้นจะโปร่งใสกว่าและไม่มีการเล่นในรายการโปรด การให้กู้ยืมแบบกระจายอำนาจนั้นมีวิธีที่ง่ายๆ มากมายที่อาจจะทำให้หลงผิดเมื่อการให้กู้ยืมส่วนใหญ่ไม่สามารถใช้งานได้กับโปรโตคอลแบบออนเชนตั้งแต่เริ่มแรก ผู้ให้กู้แบบรวมศูนย์ที่ดีที่สุดจะไปไกลกว่าเกณฑ์กฏระเบียบขั้นต่ำที่กำหนดไว้ และนำบทเรียนของ DeFi มาสู่โลกที่มีการควบคุมนี้ บริษัทที่ล้มละลายในปีที่ผ่านมาอาจกำลังเรียนรู้บทเรียนเหล่านี้อยู่ในใจ แต่การยอมรับความเสี่ยงที่มากเกินไป ส่วนหนึ่งก็เป็นเพราะขาดความโปร่งใสและดุลยพินิจนั่นเอง มีโอกาสสำหรับผู้ให้กู้แบบรวมศูนย์ในการเรียนรู้จากความสำเร็จของ DeFi ความโปร่งใส การทำงานของหุ่นยนต์ การลดอคติ และที่สำคัญที่สุด: ห้ามสูญเสียสินทรัพย์ของผู้ใช้งาน