ในส่วนการสร้างส่วนที่สามของ CMC Crypto Playbook ประจำปี 2566 ทาง ConsenSys จะแจกแจงรายละเอียดของ Layer 2 roll-ups โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ZK-rolls-ups และที่ว่างในอนาคต
ภาพรวมของ Layer 2 roll-ups
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โซลูชันการรวมเลเยอร์ 2 (L2) ได้มาอยู่ในแถวหน้าเนื่องจากกิจกรรมบนเครือข่าย Ethereum เติบโตขึ้น กิจกรรมและการมีส่วนร่วมกับ non-fungible tokens (NFTs) และ Decentralized Finance (DeFi) ทำให้กิจกรรมของบล็อคเชน Layer 1 (L1) เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ในทางกลับกัน ความต้องการพื้นที่บล็อกที่เพิ่มขึ้นก็ได้แสดงด้วยต้นทุนก๊าซที่เพิ่มขึ้น และเวลาสำหรับการทำธุรกรรมขั้นสุดท้ายก็เพิ่มขึ้นเนื่องจากการโหลดของเครือข่ายที่เพิ่มขึ้น ในขณะที่ Ethereum Merge ได้สร้างรากฐานสำหรับการเพิ่มประสิทธิภาพค่าธรรมเนียมน้ำมันในอนาคต โดยที่มันไม่ได้ลดค่าธรรมเนียมการทำธุรกรรมโดยตรง
ในปีระหว่างฤดูร้อนปี 2563 และช่วงที่มีความต้องการที่สูงสุดในฤดูร้อนปี 2564 ต้นทุนก๊าซใน Gwei บนเครือข่าย Ethereum เพิ่มขึ้นสูงถึง 1300% ความจำเป็นในการทำธุรกรรมที่รวดเร็วและราคาย่อมเยาได้กระตุ้นให้เกิดรูปแบบหลัก 2 รูปแบบ ได้แก่ Optimistic และ Zero-Knowledge (ZK)
Rollups ช่วยขจัดความต้องการด้านการคำนวณบนเครือข่าย Ethereum โดยย้ายการประมวลผลธุรกรรมนอกเครือข่าย แปลงเป็นข้อมูลชิ้นเดียวแล้วส่งกลับบน Ethereum เป็นชุดเพื่อลดต้นทุนและเวลาที่เกี่ยวข้อง ข้อแตกต่างที่สำคัญระหว่างสองสิ่งนี้คือ การรวมเอารายการของ Optimistic roll-ups ที่ใช้ตรวจสอบหลักฐานการฉ้อโกง และ ZK-rollups ที่อาศัย zero-knowledge proofs เพื่อตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงในเชนหลัก
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Optimistic และ ZK-rollups: Fraud Proofs เปรียบเทียบกับ Validity Proofs
หลักฐานการฉ้อโกงจะรวมธุรกรรมนอกเครือข่ายแล้วโพสต์ใหม่ไปยัง L1 หลังจากส่งบันเดิลใน L1 แล้ว จะมีช่วงท้าทาย ซึ่งระหว่างนั้นไม่ว่าใครก็สามารถท้าทายผลลัพธ์ของการรวบรวมโดยการคำนวณ หลักฐานการฉ้อโกง ได้ ในทำนองเดียวกัน Zero-knowledge Proofs จะทำการแบทช์ธุรกรรมนอกเครือข่ายและส่งเป็นธุรกรรมเดียว ความแตกต่างคือแทนที่จะสันนิษฐานว่าธุรกรรมนั้นถูกต้องในตอนแรกหรือไม่ พวกเขาจะใช้ validity proof เพื่อพิสูจน์ในทันทีว่าธุรกรรมนั้นถูกต้องหรือไม่ เมื่อธุรกรรมได้รับการยืนยันว่าถูกต้อง ธุรกรรมจะถูกส่งไปยัง L1 นี่คือวิเหตุผลที่พวกมันได้รับชื่อตามงานที่ทำ - หลักฐานการฉ้อโกงคือการตรวจสอบธุรกรรมย้อนหลังเพื่อดูว่ามีธุรกรรมที่ฉ้อโกงหรือไม่ ในขณะที่การพิสูจน์ความถูกต้องจะเสร็จสิ้นก่อนที่จะส่งธุรกรรมไปยัง L1
แม้ว่าจะมีความโดดเด่นสำหรับทั้งสองอย่างนี้ แต่ว่าแต่ละอย่างก็ล้วนมีข้อดีและข้อเสียที่แตกต่างกันไป Optimistic roll-ups มีข้อได้เปรียบตรงที่ต้องมีการพิสูจน์การฉ้อโกงเมื่อมีปัญหาเท่านั้น ซึ่งหมายความว่าพวกเขาต้องการทรัพยากรในการคำนวณน้อยลงและก็ยังสามารถปรับขนาดได้ดีอีกด้วย ปัญหาอยู่ที่ระยะเวลาในการท้าทาย ระยะเวลาที่ท้าทายที่ยิ่งนานขึ้นก็จะเพิ่มโอกาสที่ธุรกรรมที่ฉ้อฉลจะถูกระบุตัว อย่างไรก็ตาม มันยังหมายความว่าผู้ใช้ต้องรอนานขึ้นในการถอนเงิน สำหรับโซลูชัน optimistic rollup ชั้นนำ เช่น Arbitrum และ Optimism ระยะเวลาในการรอนี้อาจนานถึงหนึ่งสัปดาห์ อีกทางหนึ่ง ZK-rollups มีข้อได้เปรียบในการสะท้อนสถานะ L2 ที่ถูกต้องเสมอ ข้อเสียเปรียบของพวกเขาคือจำเป็นต้องมีการพิสูจน์สำหรับการเปลี่ยนสถานะทั้งหมด แทนที่จะใช้เฉพาะเมื่อมีการโต้แย้ง ซึ่งเป็นการจำกัดความสามารถในการขยายขนาดไว้ สิ่งนี้ประกอบขึ้นจากธรรมชาติที่มีความซับซ้อนและระยะเริ่มต้นของเทคโนโลยี
แม้จะมีความท้าทายตามลำดับ แต่ ZK-rollups ก็ถูกประกาศว่าเป็นอนาคตของ roll-ups ในที่สุด สาเหตุหลักมาจากการสร้างการพิสูจน์ความถูกต้องอัตโนมัติที่เพิ่มความปลอดภัยของโปรโตคอล เวลาในการถอนเงินที่ลดลงอย่างมากเนื่องจากไม่มีช่วงทดสอบ และ ZK-rollups ที่มีการบีบอัดข้อมูลที่ดีกว่า ด้วยเหตุผลเหล่านี้ เราจะมุ่งเน้นไปที่สถานะปัจจุบันของพื้นที่ ZK-rollup นวัตกรรมล่าสุด และสิ่งที่รออยู่ในอนาคต
ที่มา: Galaxy Digital
พื้นที่ของ ZK-Rollup
ดังที่เราได้กล่าวไปแล้ว ZK-rollups ส่วนใหญ่อยู่ในจุดโฟกัสของผู้เล่นเช่น zkSync, Starknet, Polygon zkEVM และ Scroll ล้วนเพิ่มทุนจำนวนมากเพื่อพัฒนาโซลูชันของตนแม้ว่าจะมีเพียง StarkNet เท่านั้นที่เปิดตัวบน mainnet (รวมมูลค่า 780 ล้านดอลลาร์) โครงการแต่ละโครงการมีมุมมองของตัวเอง โดยหลักแล้วแตกต่างกันตามกลยุทธ์การเปิดเผยข้อมูลที่มีอยู่และอัลกอริทึมการพิสูจน์ต่างๆ กลยุทธ์ความพร้อมในการใช้งานของข้อมูลจะกำหนดตำแหน่งที่เก็บข้อมูลที่ roll-up ถูกจัดเก็บอยู่ การจัดเก็บข้อมูลแบบออนไลน์มีความปลอดภัยเพิ่มขึ้น โดยจะใช้พื้นที่บล็อกบนเครือข่าย Ethereum ซึ่งจะช่วยลดปริมาณงานธุรกรรมลงได้
อัลกอริธึมการพิสูจน์เป็นวิธีการสร้างการพิสูจน์ความถูกต้อง ซึ่งอาจเป็นแบบ STARK หรือ SNARK ก็ได้ อัลกอริทึมทั้งสองนี้ช่วยให้นักพัฒนาสามารถย้ายการคำนวณและการจัดเก็บแบบออฟไลน์ได้ ซึ่งจะเพิ่มความสามารถในการปรับขยายนั่นเอง นอกจากนี้ยังสามารถตรวจสอบได้ว่าผู้ใช้มีเงินเพียงพอและรหัสส่วนตัวที่ถูกต้องหรือไม่โดยไม่ต้องเข้าถึงข้อมูลเอง ซึ่งจะเป็นการปรับปรุงในด้านความปลอดภัยได้เป็นอย่างดี คุณสามารถอ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับความแตกต่างทางเทคนิคได้ ที่นี่ STARK มีข้อได้เปรียบในด้านความสามารถในการปรับขนาด ความปลอดภัย และความโปร่งใสที่มากกว่าเมื่อเทียบกับ SNARK แต่ข้อเสียเปรียบของ STARKS คือขนาดการพิสูจน์ที่ใหญ่กว่า ซึ่งใช้เวลาในการตรวจสอบนานกว่า และ SNARK นั้นใช้ก๊าซเพียง 24% เท่านั้น ดังนั้นสำหรับทั้ง SNARKS และ STARKS เราอาจต้องมีเปรียบเทียบระหว่างความเร็วและต้นทุนกับ ความสามารถในการปรับขนาด ความปลอดภัย และความโปร่งใส ในขณะที่มีการสำรวจวิธีการต่างๆ มากมาย แต่ก็ยังไม่มีคำตอบที่แน่ชัดเกี่ยวกับวิธีที่ดีที่สุดในการตั้งค่า ZK-rollup การกำหนดค่าแต่ละรายการจะให้ประโยชน์ตามลำดับ และนักพัฒนาจำนวนมากยังคงสำรวจตัวเลือกหรือชุดค่าผสมที่เหมาะสมที่สุดในการออกแบบ rollup ของพวกเขา
อุปสรรค์ที่จะต้องเอาชนะ
ดังที่เราได้กล่าวไปแล้ว ZK-rollups ยังอยู่ในระหว่างการพัฒนาและมีความท้าทายมากมายที่ต้องเอาชนะก่อนที่ผู้ใช้บล็อคเชนจะสามารถเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ ความเข้ากันได้ของภาษาเป็นความท้าทายอย่างหนึ่ง การแปลภาษาด้วยโปรแกรมที่เป็นมิตรกับ EVM เช่น Solidity เป็นภาษาที่สร้างขึ้นเองซึ่งปรับให้เหมาะสมโดยเฉพาะสำหรับ ZKP สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพได้ แต่ก็นำมาซึ่งความท้าทายในการนำไปใช้สำหรับนักพัฒนา ตัวอย่างเช่น StarkNet กำลังมองหาวิธีการแก้ปัญหานี้ด้วย Warp ซึ่งเป็นคอมไพเลอร์ภาษา Solidity ไปเป็น Cairo (ภาษาของ ZKP ของ StarkNet) ที่ดูเหมือนจะแปลง Solidity เป็น Cairo ได้โดยอัตโนมัติ การใช้ Warp ทำให้นักพัฒนาไม่ต้องเขียนโค้ดใหม่ใน Cairo ทำให้กระบวนนี้ราบรื่นขึ้นมาก
ความท้าทายอื่นๆ รวมถึงธรรมชาติที่เป็นความลับของโครงการ โดยหลายๆ โครงการยังคงขัดแย้งกับแนวคิดแบบโอเพ่นซอร์สของคริปโตเนื่องจากความกังวลเกี่ยวกับข้อได้เปรียบของผู้เสนอญัตติรายแรกและการดึงดูดฐานผู้ใช้ที่เหนียวแน่น ZK-rollups ส่วนใหญ่เปิดตัวครั้งแรกในปีนี้ โดยเน้นย้ำถึงปริมาณงานที่ยังต้องทำในพื้นที่
ประการสุดท้าย แม้ว่า rollups (ทั้งแบบ optimistic และ zero-knowledge) จะมีประโยชน์ในด้านความเร็วและค่าใช้จ่ายที่ดีขึ้น แต่ก็มีแนวโน้มที่จะเป็นค่าใช้จ่ายในการกระจายอำนาจมากกว่า นี่เป็นเพราะความต้องการโดยธรรมชาติสำหรับซีเควนเซอร์ ผู้กระทำการแบทช์ธุรกรรมและมอบหลักฐานให้กับ L1 ในปัจจุบัน rollups ทั้งหมดจำเป็นต้องมีซีเควนเซอร์แบบรวมศูนย์และใช้ smart contracts ที่อัปเกรดได้ซึ่งจัดการได้โดยเอนทิตีเดียว เนื่องจากพื้นนี้ยังพึ่งเริ่มต้น โดยทั่วไปแล้วจุดโฟกัสส่วนกลางจะจำเป็นสำหรับการแก้ไขจุดบกพร่องในโค้ดอย่างรวดเร็ว ที่เพิ่มเติมคือการที่โปรเจ็กต์ไม่ใช่โอเพ่นซอร์ส ทำให้เกิดอุปสรรคอีกประการหนึ่งสำหรับสมาชิกชุมชนในการทำหน้าที่เป็นซีเควนเซอร์ หลายโครงการระบุว่าพวกเขาวางแผนที่จะทำงานในระบบกระจายอำนาจสำหรับฟังก์ชันซีเควนเซอร์ในอนาคต แต่สิ่งนี้จะต้องใช้ทรัพยากรและเวลาในการทำงานที่เพิ่มขี้นอย่างไม่ต้องสงสัย
แผนการกระจายอำนาจ
การเปิดตัวโทเค็นและรหัสโอเพ่นซอร์สจะเป็นขั้นตอนต่อไปสำหรับโครงการอีกหลายโครงการที่ต้องการทำงานแบบกระจายอำนาจ โทเค็นผู้ให้บริการเหล่านี้จะสร้างกิจกรรมและกระจายอำนาจสำหรับผลิตภัณฑ์ซึ่งจะเป็นอีกพื้นที่หนึ่งที่เราคาดว่าจะเห็นโซลูชั่นที่แตกต่างกันจำนวนมหาศาลเกิดขึ้นเนื่องจากโครงการต่างๆ ล้วนพยายามที่จะสร้าง L2 ที่ปรับขนาดได้ การทำงานแบบกระจายอำนาจและการใช้งานที่สูงที่ที่สุดในตลาด ทั้ง StarkWare และ zkSync กำลังวางแผนที่จะเปิดตัวโทเค็น และ Polygon ซึ่งอาจใช้ MATIC เพื่อสนับสนุนการริเริ่ม zkEVM ของ Polygon วิศวกรรมโทเค็นบน ZK-rollups เป็นพื้นที่พึ่งเริ่มต้นที่มากกว่าเทคโนโลยีของ optimistic rollup และการค้นหาโมเดลที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืนสามารถสร้างความแตกต่างและส่งเสริมการนำไปใช้ได้ดี
อนาคต
zkEVM ยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น และการแข่งขันกำลังจะเปิดตัวบน mainnet StarkNet มีข้อได้เปรียบสำหรับผู้เสนอญัตติรายแรก แต่ก็ยังมีความท้าทายเกี่ยวกับการรองรับคุณสมบัติ Solidity เนื่องจากการใช้งาน Cairo ทำให้ยังเหลือที่ว่างสำหรับคู่แข่งในการปรับปรุง โครงการที่สามารถรวบรวมฐานผู้ใช้จำนวนมากได้จะดึงดูดนักพัฒนา dapp และนำ dapps มาสู่แพลตฟอร์มของพวกเขามากขึ้นและส่งผลต่อการเพิ่มชุดคุณสมบัติ zkEVM ของ ConsenSys กำลังย้ายไปที่ testnet และมุ่งเน้นไปที่นักพัฒนา dapp โดยเฉพาะด้วยเหตุผลนี้ โดยใช้ประโยชน์จากเครื่องมือต่างๆ เช่น MetaMask, Infura และ Truffle เพื่อให้พวกเขาสามารถปรับใช้และจัดการแอปพลิเคชันได้ราวกับว่าพวกเขาใช้ Ethereum โดยตรง
และในขณะที่เราได้พูดคุยถึงผู้เล่นปัจจุบันในตลาด zkEVM โซลูชันแบบ rollup ที่โดดเด่นรายอื่นๆ เช่น Polygon, Optimism และ Arbitrum ก็ยังคงมีส่วนแบ่งตลาดที่สำคัญ เมื่อโซลูชัน zkEVM เติบโตขึ้น เราอาจเห็นโครงการเหล่านี้เปลี่ยนไปใช้การพิสูจน์ความถูกต้องหรือโซลูชันแบบผสมผสาน โดยใช้ประโยชน์จากฐานผู้ใช้ที่มีอยู่เพื่อดึงดูดการพัฒนา dapp และรักษาความโดดเด่นในตลาดไว้ ในท้ายที่สุด โซลูชัน rollup จำนวนมาก (และการแข่งขันที่เพิ่มขึ้นระหว่างกัน) จะยังคงปรับปรุงประสบการณ์ผู้ใช้ web3 และแนะนำแพลตฟอร์มสำหรับแอปพลิเคชันเพื่อรองรับผู้ใช้รุ่นต่อไป
จากการคุกคามเหล่านี้ เราไม่แปลกใจกับความลับของโครงการในอุตสาหกรรม แต่เราเชื่อว่าผู้ชนะที่แท้จริงจะสามารถใช้ประโยชน์จากประสิทธิภาพของ ZK-rollups และรวมเข้ากับนักพัฒนาและสร้างประสบการณ์ผู้ใช้ที่ไร้รอยต่อได้ในที่สุด
บทความนี้มีลิงค์ไปยังเว็บไซต์ของบุคคลที่สามหรือเนื้อหาอื่น ๆ เพื่อจุดประสงค์ในการให้ข้อมูลเท่านั้น ("ไซต์ของบุคคลที่สาม") ไซต์ของบุคคลที่สามไม่ได้อยู่ภายใต้การควบคุมของ CoinMarketCap และ CoinMarketCap จะไม่รับผิดชอบต่อเนื้อหาของไซต์ของบุคคลที่สาม ซึ่งรวมถึงแต่ไม่จำกัดเพียงลิงก์ที่มีอยู่ในไซต์ของบุคคลที่สาม หรือการเปลี่ยนแปลงหรืออัปเดตของบุคคลที่สามที่มีต่อไซต์ของบุคคลที่สาม CoinMarketCap ได้ส่งมอบลิงก์เหล่านี้แก่คุณเพื่อความสะดวกเท่านั้น และการรวมลิงก์ใด ๆ ไม่ได้หมายความถึงการรับรอง การอนุมัติ หรือเป็นการแนะนำโดย CoinMarketCap ของเว็บไซต์หรือการเชื่อมโยงกับผู้ให้บริการ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้และต้องใช้เพื่อการให้ข้อมูลเท่านั้น มันเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องทำการวิจัยและวิเคราะห์ด้วยตัวของคุณเองก่อนที่จะทำการตัดสินใจที่สำคัญใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์หรือบริการใด ๆ ที่ได้อธิบายไว้ บทความนี้ไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นและจะไม่ถูกตีความว่าเป็นคำแนะนำทางการเงิน มุมมองและความคิดเห็นที่แสดงในบทความนี้เป็นของผู้เขียน [ของบริษัท] และไม่จำเป็นว่าจะต้องสะท้อนถึงความคิดเห็นของ CoinMarketCap แต่อย่างใด
