dYdX

dYdX Hakkında

dYdX; sürekli kripto vadeli işlemler (perpetual) gibi ileri seviye türev kripto ürünleri sunan ve gözetimsiz biçimde çalışan önde gelen merkeziyetsiz borsanın (DEX) geliştiricisi konumunda. dYdX, güven sağlanması için aracılara duyulan ihtiyacı ortadan kaldıran Ethereum gibi blockchain ağları ile denetlenen akıllı sözleşmeler aracılığıyla çalışıyor. Protokolün ismi, matematikte kullanılan türev denklemlerine dayanıyor ve değişim oran ölçüsü olan dy/dx formülünden türetilmiş. DEX; Ağustos 2021'de yerel $DYDX tokenini piyasaya sürdü. Bu varlık, protokol tekliflerinde oy kullanma hakkı veren yönetişim tokeni olmasının yanında, platformdaki işlem hacimleri ölçüsünde alım satım yapanlara ödül olarak da dağıtılıyor.

Alım satım işlemlerini ölçeklendirmek adına dYdX ve StarkWare, 24 Şubat 2021'de çapraz marjlı kalıcı sözleşmelere özel oluşturulmuş ikinci katman (L2) protokolünü hayata geçirdi. Protokolün temelinde; bilgi ihtiyacı olmadan güvenlik sağlayan "Zero-knowledge Rollup (zk-Rollup)" teknolojisi ve dYdX'in sürekli akıllı sözleşmelerine dayanan StarkWare'in StarkEx ölçeklenebilirlik motoru bulunuyor. Alım satım yapanlar, bu sayede Gas maliyetini sıfıra indirebiliyor. Ayrıca daha düşük işlem ücretleri ve aşağı çekilmiş minimum işlem boyutlarıyla ticaret yapabiliyorlar.

Haziran 2022 itibarıyla dYdX, Cosmos SDK ve Tendermint PoS'a dayalı kendi bağımsız blockchain çözümünü içeren dördüncü sürümünü (v4) çıkaracağını duyurdu. Ekip, ikinci katman Ethereum ağında boy gösteren hız sorunları ve merkezileşme endişelerine karşı hamle yapma motivasyonuyla harekete geçtiğini belirtiyor. Yapılacak değişikliklerin, performansı ileriye taşıyacağına ve koydukları mutlak merkeziyetsizlik hedefine yıl sonuna kadar ulaşmalarına yardımcı olacağına inanıyorlar.

dYdX Kurucusu Kim?

Platform; eski bir Uber geliştiricisi ve Coinbase yazılım mühendisi olan Antonio Juliano tarafından 2017 yılında hayata geçirildi. 2019 yılında protokol resmen kullanıma açıldı. Juliano, Princeton Üniversitesinde Bilgisayar Bilimi okudu ve teknoloji girişimlerine yoğunlaşmak istediği için üniversiteden ayrıldı. Coinbase'de çalıştığı dönemde Ethereum'dan fazlasıyla etkilendi ve ağ üzerinde proje geliştirmek istedi. Başlangıç aşamasında merkeziyetsiz uygulama (DApp) arama motoru oluşturan Juliano, merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyasına marj ticaretini getirmeye karar vererek dYdX fikrini olgunlaştırdı.

dYdX Merkezi Nerede?

Protokolün merkezi San Francisco'da bulunuyor. Ancak projenin arkasındaki ekip, yakın zaman önce merkezi İsviçre'nin Zug kentinde bulunan dYdX Foundation oluşumunu kurdu. Kullanıcılar; Küba, Kuzey Kore, İran, Irak, Burma, Libya, Mali, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Nikaragua, Somali, Sudan, Yemen, Suriye, Zimbabve ve bunlara ek olarak ABD tarafından yaptırım uygulanan herhangi bir ülkede bulunmamak kaydıyla dünyanın her yerinden borsaya erişebiliyor.

dYdX Hangi Kripto Paraları Destekliyor?

Bu yazının hazırlandığı sırada dYdX borsasındaki popüler sürekli işlem çiftleri arasında Ethereum, Bitcoin, Solana, Polygon, Avalanche ve Uniswap yer alıyordu.

dYdX Borsasında İşlem Ücretleri Ne Kadar?

dYdX borsası, para yatırma veya çekme işlemlerinde komisyon talep etmiyor. Transferler ikinci katmanda yapıldığında Gas ücreti alınmıyor. Ancak protokol, hacme göre belirlenen piyasa yapıcı ve alıcı ücret yapısı kullanıyor. Sunulan ücret modeli sayesinde token sahipleri, varlıklarının miktarına göre işlem indirimi kazanıyor.

dYdX Kaldıraç veya Marj Ticareti Olanağı Sunuyor mu?

Bu yazının hazırlandığı esnada yatırımcılar BTC ve ETH piyasalarında 20x, diğer piyasalarda ise 10x seviyesine kadar kaldıraç kullanabiliyor, uzun veya kısa pozisyon açabiliyordu.