Saniye başına işlem (transactions per second - TPS), herhangi bir bilgisayar ya da ağın saniyedeki işlem veya hesaplama yapma kapasitesini gösteren ölçüdür.
Saniye başına işlem (TPS), herhangi bilgisayar sistemi tarafından bir saniyede gerçekleştirilebilen maksimum işlem sayısını ifade eder. Örnek vermek gerekirse, PayPal platformunun TPS değeri yaklaşık 193 seviyesindeyken VISA, saniyede bin 700'e kadar işlem gerçekleştirir.
Blockchain ağlarının TPS değerine bakılacak olursa, kripto dünyasında maksimum işlem sayısının Solana ağında olduğunu ve saniyede 50 bin işlem gerçekleştirilebildiğini görüyoruz.
Bu değer, blockchain ağlarının gerçek dünyadaki işlemleri gerçekleştirme yeteneklerini anlamak açısından faydalı olabilir. Ancak bu basit kıyaslamada hesaba katılmayan birkaç önemli faktör daha var:
Blok süresi, blockchain ağındaki işlemlerin ne kadar hızlı onayladığını belirler. Bitcoin ağında blok süresi ortalama 10 dakika olduğundan ağın her saniyede yaklaşık yedi işlem gerçekleştirdiği anlaşılabilir.
İşlem başına iletilen veri miktarı açısından blockchain ağlarında önemli farklılıklar söz konusu. Basit bir Bitcoin işleminin boyutu 226 ila 500 bayt arasında değişiklik gösterebilir. İşlem boyutu büyüdükçe, blockchain üzerindeki işlem süresi de uzar.
Blockchain ağındaki blokların taşıyabileceği işlem miktarını yansıtır. Blok boyutu büyüdükçe, tam düğümü (full node) çalıştırmak için daha çok kişiye ihtiyaç duyulur.
Yukarıdaki faktörler hakkında bilgi sahibi olmak, TPS değerini hesaplamayı kolaylaştırır.
Söz gelimi, blockchain üzerindeki blok boyutu 1 MB, ortalama işlem boyutu 1 kb ve blok süresi de 30 saniyeyse, TPS değeri 33 olacaktır. Bu verilere sahip olan herkes, aşağıdaki formülü kullanarak TPS değerini hesaplayabilir:
(Blok boyutu / İşlem boyutu) / Blok süresi = Saniye Başına İşlem (TPS)
Bazı blockchain ağlarının şaşırtıcı derecede yüksek TPS değeri bulunur. Ancak bu değer, onların daima başarılı olacaklarını ve Ethereum ya da Bitcoin gibi ağlarla rekabete girebilmelerini garanti etmez. Bu tür blockchain ağlarının performansına, güvenliğine ve kritik önem taşıyan diğer yönlerine bakmak gerekir. Zira yüksek TPS oranına sahip olmaları ağı tehlikeye sokabilir.
Birçok blockchain projesi açısından ölçeklenebilirlik, önemli bir sorun olarak tanımlanır.
Popüler blockchain teknolojileri, ulaşılabilecek maksimum işlem kapasitesi bakımından eleştirilere maruz kalmaktadır. Pek çok kişiye göre mevcut blockchain teknolojisi, zamanında yüksek kapasiteye ulaşama konusunda güçlük çeken eski internet sistemlerine benzer. Ancak belli bir süre sonra maksimum işlem hızında önemli ilerleme kaydedilmiş durumda.
Join the thousands already learning crypto!