Sözlük

Enflasyon

Easy

Fiyatlarda genel bir artış yaşanması ve paranın satın alma gücünün düşmesidir.

Enflasyon Nedir?

Enflasyon, para birimlerinin zaman içinde değer kaybetmesidir. Bu durum genellikle ABD doları veya Euro gibi itibari para birimleri için geçerlidir. Zira Bitcoin gibi kripto paralar sabit arza ve nihayetinde sıfıra inecek öngörülebilir enflasyon oranına sahiptir. Fiat para birimlerinde ise öngörülebilir enflasyon oranı söz konusu değildir. Örneğin, 1972 yılında bir dolar, 2022 yılındaki bir dolardan daha fazla değere sahipti, çünkü enflasyon nedeniyle her yıl birkaç puan değer kaybetti.

Bu nedenle, enflasyonist sistemlerde fiyat daima yükselir. Üreticiler ve tüketiciler satın alma güçlerini belli bir seviyede korumaya çalışır. Diğer bir deyişle, fiyatlardaki nominal değişime rağmen aynı miktarda mal alabilmek isterler.

Enflasyon Türleri Nelerdir?

Üç tür enflasyon mevcuttur:

  • Para Enflasyonu: Para arzının genişlemesidir. Nakit para, bankalardaki toplam mevduat ve hükümetin banka hesabı şeklinde tanımlanabilecek olan, devlet hazinesinin merkez bankasında yer alan birikiminin toplamı, dolaşımdaki toplam para miktarını ortaya çıkarır.
  • Tüketici Fiyatları Enflasyonu: Fiyatlar artınca tüketici fiyat enflasyonu ortaya çıkar. Bunun nedeni, tedarik zincirlerinin olması gerektiği gibi çalışmaması neticesinde mal kıtlığı yaşanması veya parasal enflasyonda ani artış gerçekleşmesi olabilir.
  • Varlık Fiyatları Enflasyonu: Gayrimenkul, hisse senedi, altın ve kripto para birimleri gibi varlık fiyatlarındaki artıştır.

Kripto Paralar Enflasyona Neden Olur mu?

Kripto paralar toplam para arzını genişletmediği için enflasyona neden olmaz. Ancak enflasyon, kripto para fiyatlarında artışa neden olabilir. Örneğin Bitcoin, toplamda 21 milyon sabit arza sahip bir kripto para birimidir. Bitcoin para birimindeki kıtlık, parasal enflasyona karşı güvenli liman arayan birçok yatırımcıyı cezbeder.

Kripto Para Birimlerinde Enflasyon Görülür mü?

Kripto para birimlerinde de enflasyon yaşanabilir. Ancak kripto para birimlerindeki enflasyon, token modellerine bağlı biçimde itibari paralardan farklı çalışır. Örneğin Bitcoin, 21 milyonluk arzın tamamı çıkarıldıktan sonra sıfıra inecek sabit ve öngörülebilir bir enflasyon oranına sahiptir. Dolayısıyla birçok kişi, sabit enflasyon oranı sayesinde nadir bulunan bir emtia haline geldiğinden Bitcoin'in değerinin zaman içinde artmasını bekliyor.

Öte yandan Ethereum, stake edilen token miktarı ve kaç adet işlemin gerçekleştirilmesi gerektiği gibi çeşitli faktörlere bağlı olan bir enflasyon oranına sahiptir. Bu durum, Ethereum'u deflasyonist hale getirebilir, yani üretilenden daha fazla ETH yakılır.

Yine de toplam arzı sabit olmayan ve fiat para birimlerine benzer şekilde enflasyonist biçimde çalışan kripto para birimleri de vardır.