Sözlük

Blok Başlığı

Easy

Blok başlığı, madenciliğin teşvik edildiği İş İspatı konsensüs algoritması ile hash koduna dönüştürülen bloka ait benzersiz bir tanımlayıcıdır.


Blok Başlığı Nedir?

Blok başlığı, blockchain ağı içinde oluşturulan her bloku tanımlamak için kullanılır. Protokol değişikliklerinin izlenmesini kolaylaştırmak adına her blok, kişiselleştirilmiş bir başlığa sahiptir. Düğüm (node) olarak bilinen ağ katılımcıları, blockchain üzerindeki blokları işlerken bu veriden yararlanır. Blok başlığı içinde, blokun oluşturulma zamanı, zorluk seviyesi, Merkle kökü ve nonce sayısını içeren meta veriler bulunur.

'Genesis bloktan' itibaren bloklar sırayla ağa eklenir ve her blok başlığı, üç blok bilgisi setine ek olarak aşağıda listelenen benzersiz verileri de içerir:

  • Önceki blokun hash verisi

  • Madencilerin kullandığı nonce

  • Bitcoin sürüm bilgisi

  • Merkle kökü

  • Blok zorluğu

Blok başlıkları, daha hızlı biçimde belgeleme yapılmasını sağladığından Bitcoin geliştirici dokümanlarında sıklıkla kullanılır. Blockchain, tamamen dikey veri yığınından oluşan düz dosya veya basit veri tabanı şeklinde kaydedilir.
Blok başlığı içinde üç set halinde blok meta verisi yer alır. Bloklar, ilk blok taban görevi görecek biçimde üst üste yerleştirilir. Blockchain ağının sonuna ulaşılana ve dizi tamamlanana kadar bloklar yükselmeye devam eder. Katmanların oluşması ve her diziye ait geçmiş verinin detaylı olması Bitcoin ağını güvenli kılar.
Normal madencilik faaliyetinin bir parçası olarak nonce değeri her değiştirildiğinde blok başlığı da madenciler tarafından periyodik biçimde hash koduna çevrilir. Madenciler, bu deneme yanılma yöntemini uygulayarak, blockchain sisteminin sorunsuz ve etkili biçimde çalışması adına çaba harcadıklarını kanıtlayan İş İspatını meydana getirir.

Madencilik için mükemmel bir özellik olan blok başlıkları, küçük boyutları sayesinde hafif istemciler (light client) için de yararlıdır. Zira Bitcoin blockchain verisi, mobil cihazlarda depolanamayacak kadar büyüktür. Öte yandan birebir aynı olan blokların başlıkları toplamda yalnızca 0,008 GB veya 8 MB depolama alanına ihtiyaç duyar.

Sınırlı bant genişliğine veya depolama kapasitesine sahip cihazlar, bu şekilde doğrulama işlemlerine dahil olabilir. Merkle kökü tüm işlemleri içerdiği için, sonraki aşamalarda işlemin belirli blok içine dahil edilip edilmediği kontrol edilebilir. Yine de kullanıcı, talep ettiği bilgileri vermesi için üçüncü tarafa güvenmek durumundadır. Öte yandan kullanıcıların hiçbir doğrulamaya katılmadığı hafif istemci alternatifi de tercih edilebilir.

Blockchain ağında Merkle kökü denilen veri, bloku meydana getiren tüm işlemlerin hash koduna dönüştürülmüş halidir. Zaman damgası ise, proje katılımcılarının belirli olayın ne zaman meydana geldiğine dair kalıcı ve özet kaydının görüntülenebilmesi için kullanılır. Normal şartlarda olayın tarihi ve saatini gösterir. Genellikle bir saniyeden daha hassastır.

Zorluk hedefi, madencilerin blok bulmacasını çözmek için ne kadar uğraşmaları gerektiğini belirlemek için kullanılır. Nonce verisi ise, madencilerin sırayla farklı kombinasyonlar ve geçerli hash verileri üretmek için ince ayar yapabilecekleri bir değişkendir.

Blok başlığı kısaca, blockchain içindeki belirli blokları hedeflemek için kullanılır. İş İspatı algoritması gereği, madencilik ödülleri karşılığında hash koduna dönüştürülürler.